Vijayanand abhyudayam Mahakavyam athwa Atmaramji charitam

Author(s): Hiralal Hansraj
Publisher: Shrutgyan Prasarak Sabha

Page 104

પં: સt /
(હે પ્રભુ !) મારા પંયુક્ત ચિત્તમાં આપ હંમેશાં રહ્યા છો, છતાં પણ (આપ તો) પંક રહિત છો ! (માટે) ખરેખર કમળો (પક્ષે– કર્મરૂપ રજ વિનાના) પંકમાં (કાદવમાં) ઉત્પન્ન થાય છે, તો પણ તેઓ હમેશાં પંક રહિત જ હોય છે देव त्वं हि निरागारः, सदा लोकेषु श्रूयसे । तथापि मे हृदागारे, सागारीवासि संस्थितः ।। ४२ ।।
હે દેવ! તમો ખરેખર લોકોમાં હમેશાં નિરાગારી સંભળાઓ છો. છતાં પણ મારા હૃદયરૂપી આગારમાં સાગારીની પેઠે રહેલા છો! वीतरागो जिनेश त्व, मिति मह्यां तु गीयसे । किंतु मुक्तिरमारागं, नो कदपि विमुंचसि ॥४३ ।।
હે જિનેશ ! તમો “વીતરાગ” છો, એમ તો પૃથ્વીમાં કહેવાઓ છો, છતાં પણ મુક્તિરૂપી સ્ત્રીના રાગને તો કદાપિ પણ તજતા નથી ! देव त्वं पुंडरीकाक्ष, स्तथापि नो जनाईनः । श्रीपतिरपि देव त्वं, दैत्यारिन च संस्मृतः ।। ४४ ॥
હે દેવ ! તમો “પુંડરીકાક્ષ” છો, છતાં પણ “જનાર્દન” નથી, એ વિરોધ છે; (પરિહારમાં–તમો કમળ સરખી આંખોવાળા છો, પણ લોકોની હિંસા કરનારા નથી.) વળી હે દેવ ! તમો
શ્રીપતિ” છો, છતાં પણ “દૈત્યારિ” કહેવાએલા નથી, એ વિરોધ છે; (પરિહારમાં–તમો મોક્ષરૂપ લક્ષ્મીના પતિ છો અને દૈત્યોના વૈરી નથી.) सदानंदोऽपि देव त्वं, रजोमूर्तिर्न दृश्यसे । नासिहिरण्यगर्भोऽपि, नाभिजन्मा तु गीयसे ।। ४५ ॥
१. तदंडमभवढेमं । सहस्रांशुसमप्रभम् ।। इति मनुक्तेः ॥