________________
अजिइंदिएहि चरणं, कई व घुणेहि किम असार । तो धम्मत्थीहि दृढं, जइअन्नं इंदियजयंमि ॥ ४ ॥
ગથાર્થ –કીડાઓ વડે કાષ્ઠ જેમ અસાર કરાય છે તેમ નિરંકુશ ઈદ્રિયો વડે ચારિત્ર અસાર થાય છે, તેથી ધમાંથીએ ઇંદ્રિયજય માટે દઢ પ્રયત્ન કરે ઘટે.
વિશેષાર્થ –કાષ્ઠમાં ઉત્પન્ન થયેલ કીડા કાઝને જ કોરી ખાય છે. કાષ્ઠ સડેલું બની જાય છે. ફેંકી દેવા સિવાય એનો બીજે કશે ઉપગ રહેતું નથી.
કાષ્ઠ સડે તે પોસાય. પરંતુ મહામૂલા ચારિત્રરત્નને કેમ સડવા દેવાય? એને તે ખૂબ જતનપૂર્વક જાળવવું જ જોઈએ. ઇન્દ્રિયની ગુલામીથી ચારિત્રરત્ન સડી જાય છે. ગુલામી ચારિત્રરત્નને નિર્માલ્ય બનાવી દે છે. ઇંદ્રિયોથી પરાજિત આત્માના ચારિત્રને સંપૂર્ણ હાસ થાય છે. મહામેલું રત્ન વેડફાઈ જાય એ દુઃખદ છે.
જેને તે રત્નની કિંમત છે, જેને તે રત્ન આત્માનું એજન્ અર્પતું ભાસે છે, જેને તે સદ્ગતિદાયક દેખાય છે. જેને દુર્ગતિ પ્રત્યે પટકાતા પિતાની જાતને, એ રત્નની સહાયથી, ધારી રાખવાની મહેચ્છા છે, તે આત્માએ ઇંદ્રિય જ્ય માટે દઢ પ્રયત્ન કરવાની આવશ્યકતા છે. સંયમની સાધનાથી ઇદ્રિય જય સહેલ બને છે. પરંતુ સંયમની સાધના સહેલી નથી. તીવ્ર ભાવના, ખંત અને મને બળપૂર્વક સાધના થઈ શકે
