________________
૧૭
વિષયથી જો તૃપ્તિ નથી અનુભવાતી તા એ સુખદ શી રીતે હાઈ શકે? સુખની માન્યતા એ ભ્રમણા છે.
जहाय किंपागफला मणोरमा, रसेण वन्नेण य भुजमाणा ते खुट्टए जीविय पच्चमाणा, एओवमा कामगुणा विवागे ॥ १४ ॥
-
ગાથા: – જેમ કપાક ફળેા સે, રંગે અને ઉપલેાગે મનેારમ હાવા છતાં પાચન પછી જીવિતના ક્ષય કરે છે તેમ આત્મનાશમાં પરિણમતાં કામગુણ્ણા ક પાક ફળની ઉપમાને ચેાગ્ય છે.
વિશેષાથ :–સૌંદય આંખને આકર્ષે છે. સુગ ધ લિન લલચાવે છે. સ`ગીત મનને મુગ્ધ કરે છે. સ્વાદ રસનાને લાલુપ અનાવે છે. સ્પસુખ આત્માને લયલીન મનાવે છે. એ અંચે મધુરુ અને મનેામ ભાસે છે. પરંતુ તેનુ કટુ પરિણામ અનુભવતા વાર નથી લાગતી.
માનવીની દૃષ્ટિ ક્ષણિકસુખ પ્રત્યે છે. પશ્થિામ પ્રત્યે નથી. ખિલ્લી દૂધ દેખે છે, ડાંગ નહિ. તેમ માનવી વિષય સુખાની દેખાતી મધુરતામાં લલચાય છે. ભેાગવવા પડતાં દુ:ખદ વિપાકા સમક્ષ માનવી દ્રષ્ટિ નથી પહેાંચાડતા. તેની બુદ્ધિ ખૂખ હોવા છતાં, ભૌતિક સુખની ખાખતમાં તે ખિલ્લીની જેમ ટુંકી બની ગઈ છે.
કિ’પાક ફળાની મધુરતા દેખાવ પૂરતી છે. તેનુ' પાચન થતાં જ જીવનના અંત આવે છે. તેમ કામલેાગેા રમ્ય ભાસે છે પરંતુ એના આસ્વાદ આત્માના સત્યાનાશ આણે છે.
વિ. પ્ર. ર
