________________
એરથી જે દશા દેહની થાય છે એવી જ કંઈક દશા વિષયવિષથી આત્માની થાય છે. આત્મગુણો વિલય પામે છે; જ્ઞાન અને અભ્યાસ અભરાઈએ ચઢે છે; તપ નેવે મુકાય છે, સત્ય સદંતર ચૂકી જવાય છે, વિરાગની ચિરાગ બુઝાય છે, સંયમ તથા શીલની યુતિ થાય છે અને આત્મશક્તિ હણાય છે. વિષયભુજંગનું ઝેર મહામુનિઓને પણ પરેશાન કરે છે. - માનવી સમજે અને સ્વઉન્નતિ સાધે એ અભિલાષા. रे जीव मह विगप्पिय, निमेस सुहलालसे कह मूढ । सासयसुह मसमतमं, हारिसि ससिसोअरं च जसं ॥८१॥
ગાથાર્થ –રે મૂર્ખ જીવ! મતિકલ્પનાના ક્ષણિક સુખને લાલચુ થઈ અનુપમેય શાશ્વત સુખને અને શશી સમાન ઉજ્વળ યશને શાને હારે?
વિશેષાર્થ –આત્મન ! તારી ભ્રમણાથી તને દુખમાં સુખ ભાસે છે. નિમેષ માત્ર સુખ દેખાય છે તે પણ આભાસ છે. કાલ્પનિક સુખના ઉપભેગથી શાશ્વતકાળનું મેક્ષસુખ દૂર જાય છે. જેના સમી ઉજવળ કાતિ કલંકની કાલિમાથી ગ્રસિત બને છે.
આત્મન ! હવે તે સમજ અને ભોગસુખથી વિરામ. पजलिअ विसय अग्गी, चरित्तसारं डहिज कसिपि । सम्मत्तपि विराहिअ, अणंतसंसारिअं कुजा ।। ८२ ॥
ગાથાર્થ –પ્રજ્વલિત વિષયાગ્નિ ચારિત્રના સઘળા