________________
૧૦૪
છે. શબ્દ પુદ્ગલા અદૃશ્યપુનૢગલાનું જ્વલંત ઉદાહરણ છે. એવા જ અદૃશ્ય ક વગણાના પુઢા આ વિશ્વમાં અનંતા પડયા છે. માનવી તેને ભલે ન નિહાળી શકે પરંતુ તેને પ્રતિસમયે તે ગ્રહે છે. તે પુદ્ગલા આત્માને આલિંગે છે અને તેનું ભાવિ નક્કી કરે છે.
જગતના સૌ જીવાને નચાવે છે તે પુદૃગલે, એને આધીન રહ્યા છે. સૌ પ્રાણીએ. એની આજ્ઞાને નથી લેાપી શકતા માંધાતાએ. દુઃખ એ આપે છે; સુખ એ આપે છે. પ્રીતિ એ કરાવે છે; અપ્રીતિ એ જન્માવે છે. ક્રીત્તિની ટાચે તે ચઢાવે છે અને ત્યાંથી પટકે છે પણુ તે. જીવાડે છે એ અને મારે છે પણ એ. મ્હાટાઈ આપે છે એ અને ઝૂંટવી લે છે પણ એ. એના આપ્યાં આવે છે. બુદ્ધિ અને ડહાપણ. એના આપ્યા આવે છે મૂર્ખાઈ અને ગાંડપણુ. અનતશક્તિ ભરી છે એ પુદ્ગલામાં.
આત્મા વિધવિધ વ્યાપારાથી તે પુદ્ગલેને ગ્રહે છે. શુભ વ્યાપારથી શુભ પુદ્ગલા ગ્રહાય છે અને અશુભ વ્યાપારથી અશુભ. શુભ્ર પુદ્ગલે સુખ આપે છે અને અશુભ પુદ્ગલા દુઃખ આપે છે. શુભ પુદ્ગલા આત્માની પ્રગતિ સાધી આપે છે અને અશુભ પુદ્દગલા આત્માની અવનતિ આણે છે.
પ્રગતિ વાંછુ અશુભ પુદ્ગલેશને ઉપાતા અટકે. મેિાની સેવા, કષાયની ખામીનતા, નતની માચરણા,
