________________
પર
પુરૂષની ભિન્નતાનું સ્મરણુ વાચકને ખટકે, શાસ્ત્રકથના અને માટે છે એ ખ્યાલ શાણા વાચકને હાય જ. વાચકની બુદ્ધિ ઉપર ઘેાડે। આધાર રાખ્યા વિના સાહિત્યકારને છૂટકે નહિ.
આજે પણ ધારાપેાથીઓમાં ‘પુરૂષ” શબ્દના અર્થ માં “શ્રી”ના સમાવેશ થઈ જાય છે. સભાએમાં પ્રમુખસ્થાને વિરાજતી લલનાઓને "Mr. Chairman " કહીને સખાધન થાય છે. ઈંગ્લેડની આમસભામાં સ્ત્રીએ પૂછેલા પ્રશ્નોના જવાબ વાળતાં પ્રધાને તેને Sir' કહીને સ’એધે છે.
પુરૂષાની વિરૂદ્ધ શાસ્રરચયિતાએએ કશુ નથી કહ્યું તે માન્યતા ભૂલભરેલી છે. હલકામાં હલકી કોટિના વિચાર પુરૂષા સેવી શકે છે પરંતુ સ્ત્રી નહિ એમ તેમણે કહ્યું. પુરૂષની દુષ્ટ મનેાવૃત્તિ સ્રાતમી નારકીનું અતિ નિકૃષ્ટ દુઃખ આણે છે, જયારે સ્રીની મનવૃત્તિ ગમે એટલી દુષ્ટ ડાય તાપણુ છઠ્ઠી નારકીના દુઃખ આપીને અટકે છે. ઉચ્ચ મનેાવૃત્તિ સ્ત્રી અને પુરૂષ બન્નેની સમાન હોઈ શકે છે. સર્વાત્તમ સિદ્ધિ સ્થાનને અને પ્રાપ્ત કરી શકે છે. આવું સ્પષ્ટ નિર્દેશન કરનાર મહાત્માઓને સ્ત્રીજાતને હલકી ચિતરવાની ઈચ્છા ન હાઈ શકે.
માત્ર સ્ત્રી અને પુરૂષની વિષયવૃત્તિની સરખામણી કરીજોતાં સ્ત્રીની વિષયવૃત્તિ તેમને તીવ્ર જણાઈ. સામાન્ય રીતે પુરૂષ કરતાં માઢગણી. નારીજાત તેની તીવ્ર વાસના સંતાષવા અનેક જાતના પ્રપંચા રચી શકે છે, અનેકને ઊખેડી નાંખે છે,
