Book Title: Uvassaggaharam stotra Swadhyay
Author(s): Bhadrabahuswami, Amrutlal Kalidas Doshi, Subodhchandra Nanalal Shah
Publisher: Jain Sahitya Vikas Mandal
View full book text
________________
ઉવસગ્ગહર સ્તોત્ર સ્વાધ્યાય ૨૧ વિ-[if]- પણ ૨૬ ફુવારો [દુઃણ -દુઃખ અને દારિદ્રને.
* દુઃખ” થી અહીં શારીરિક અને માનસિક એમ બન્ને પ્રકારના દુખે સમજ. વાના છે. અને “દારિદ્ય’ને અર્થ છે નિર્ધનતા. ૨૭ વંતિ [ન બાદનુવત્તિ]-પામતા નથી.
ઉપર્યુક્ત બે પદોને અર્થ એ છે કે “ભગવંતને પ્રણામ કરનારા આત્માઓ કદાચ આગળના ભામાં મનુષ્ય કે તિર્યંચ નિમાં ઉત્પન્ન થાય તે પણ ત્યાં શારીરિક કે માનસિક દુઃખ તથા દારિદ્રને પામતા નથી.’
એટલે કે તેવા આમાએ મનુષ્યપણામાં ઉત્પન્ન થાય છે ત્યાં પણ તેઓ નીરોગી, મન ચિંતવ્ય પદાર્થો જેમને પ્રાપ્ત થાય તેવા થાય છે. અને ઋદ્ધિથી સમૃદ્ધ હોય છે.પ૦ કદાચ તિર્યંચ નિમાં ઉત્પન્ન થાય તે ત્યાં પણ મને હર સુવર્ણ, રત્ન, ચિન્તામણિ, કઃપવૃક્ષ, પટ્ટઅશ્વ અને જયકુંજર આદિપણાને પામે છે. તેથી ત્યાં પણ પૂજાય છે.'
રોયાને સ્થાને “રોw” પાઠ છે ત્યાં “દૌર્ભાગ્ય’ અર્થ સમજવો.
સૌથ” એટલે ખરાબ ભાગ્યવાળાપણું અથવા તે દુર્ભગપણું એટલે કે કેઈને ન ગમવાપણું.
રતિનિgણુ પદને બીજો અર્થ છે મનુષ્ય રૂપી તિશે. ત્યાં “નr gવ ઉતર્યa નરતિચંઢઃ તેવું નતિર્થક્સ” આ રીતે કર્મધારય સમાસ દ્વારા તેની નિષ્પત્તિ કરાય છે. એટલે મનુષ્ય હોવા છતાં પશુ જેવા તે નરતિર્યંચ-નૃપશુ. જેવા કે બાલક, ગોવાળિયા, ખેડૂતે વગેરે. તેમાં ગયેલા પણ છ દુઃખ કે દારિદ્યને પામતા નથી, અર્થાત્ તમને કરેલા પ્રણામથી તેઓ પણ સદા સુખી જ થાય છે.પર
ત્રીજી ગાથાને અર્થનિર્ણય (પૂર્વની ગાથામાં દર્શાવેલ) મંત્ર (“afમાજ પાર વિનદૃર વરદ ઢા” મંત્ર) તે એક બાજુ રહે; તમને કરેલો વિશિષ્ટ કોટિનો એક પ્રણામ પણ ધન-ધાન્યાદિ અનેક પ્રકારના ફ્લોને આપનારો થાય છે. (તમને પ્રણામ કરનારા) જીવે જે મનુષ્ય કે તિર્યંચયોનિમાં ઉત્પન્ન થાય તે પણ ત્યાં દુ:ખ કે દારિને અથવા દૌર્ભાગ્યને પામતા નથી, ૩ ५० अयमभिप्राय: यदि किल कथञ्चिनरेत्पद्यन्ते ते नमस्कारकर्तारः तदापि रोगरहितत्वेन सद्यः सम्पद्य
मानसमीहितार्थया न च शारीरमानसदुःखभाजो भवेयुः, ऋद्धिसमृद्धतया च न जातु दारिद्येणोपद्यन्ते ।
અ. કે. લ. ५१ तिर्यक्षु चोत्पद्यमानाः कमनीयकनक-रत्न चिन्तामणि-कल्पद्रुम-पट्टतुरंगम-जयकुञ्जरादि-भावमासाद्य તતાન પૂગાવાન ગ્રાનુવકનીતિ
અ. ક. લ. ५२ अथवा नरा तियश्चो नरतियश्च:- नृपशवो नृषु पशुतुल्या बालगोपालकृषीवलादयस्तेष्वपि दुःखदौर्भाग्यं न प्राप्नुवन्ति त्वत्प्रसादात तेऽपि सदा सुखिन एव स्युरिति ।
હ, કી. વ્યા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
