Book Title: Trikalik Atma Vigyan
Author(s): Pannalal Jagjivandas Gandhi, Bansilal Hiralal Kapadia
Publisher: Girishbhai Tarachand Mehta
View full book text
________________
અનામી છે. નામ અને રૂ૫ પુદ્ગલના પંચભૂતના છે. ઉપર જણાવ્યા મુજબ આખું ય જગત નામ-રૂપાત્મક છે. અથવા તે શબ્દાનુરક્ત ને દશ્યાનુરક્ત છે. વર્ણ અને સંસ્થાન દશ્ય જગતમાં આંખથી દેખાય છે. તેના નામ આદિ સાંભળવા દ્વારા વિશેષ ઓળખ થાય છે. અથવા એથી વિપરીત પહેલાં નામ શબ્દવર્ણન સાંભળ્યા બાદ તે વસ્તુ યા વ્યક્તિના દર્શનથી એને વિશેષે પરિચય થાય છે. જેવું સતી રાણકદેવીના કિસ્સામાં બન્યું કે ચારણે આવી સિદ્ધરાજ જ્યસિંહ આગળ નીચેના શબ્દોમાં વર્ણન કરતાં રાજા સિદ્ધરાજ માત્ર શબ્દ વર્ણનથી રાણકદેવીના રૂપને પાગલ તેને વગર જે બની ગયે.
મૃગનયની કરિ કેશરી નાગણ જેવા વાળ બ્રહ્માએ એકજ ઘડી સાચું કહું ભૂપાળ
નામ શબ્દ શું કામ કરે છે તે આ દુહ બતાડે છે. ટુંકમાં ભગવાનને નામેચ્ચાર સ્વરૂપની ઓળખ કરવા જબરજસ્ત સમર્થ છે.
ઉપશમ-સંવર-વિવેક માત્ર એ ત્રણ શબ્દોએ જ સાધક ચિલાતીપુત્રને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિના શિખરે પહોંચાડ્યા તે વાત પ્રસિદ્ધ છે. " નામનું નામાંતર પણું અને રૂપનું રૂપાતંરપણું એ અનિત્યતા છે. નામ-રૂપ નાશવંત છે. તે પણ વાસ્તવિકતા છે. પરંતુ અવિનાશી પરમાત્મા જે અનામી ને અરૂપી છે તેના નામનું રટણ–નામ સ્મરણ અને એનું દર્શન સાધકને અનામી-અરૂપી બનાવવા સમર્થ છે કારણકે પરમાત્માના જેટલાં નામ છે તે સર્વ સ્વરૂપથી અવિરુદ્ધ છે, અને
