________________
[૧૬]
ત્રિભુવનપ્રકાશ મહાવીરદેવ ગીતનું ધ્રુવપદ હતું, જ્યારે અહીંથી છૂટીશ! કયારે જીવત્વનું બહુમાન કરીશ!”
વિરાગમૂતિ બોલવા લાગી. બેશક, પુણ્યની લખલૂંટ સામગ્રીથી સજ આ જીવન છે, માનવેલકમાં તે આને લક્ષાંશ પણ જોવા ન મળે. પરંતુ પુણ્યની વિપુલતા જ મારી સાધના માટે અવરોધક બની! પાપની વિપુલતાની જેમ! સહરાનું વિરાટ રણ! એને પસાર કરી જવું હોય તે કાંઈ સર્વાંગસુંદર, સર્વલક્ષણ-સંપન્ન સર્વાતિશયી સાથ્યશાળી હાથી છેડે જ ઉપયોગી બને ? એ માટે તે ઊંટ જ સારે; ભલેને તેનાં અઢારે અંગ વાંકાં હોય!
કશાય ઢંગધડા વિનાનું-ઊંટ જેવું માનવ ખોળિયું ! અને સર્વાંગસુંદર હાથી જે અમારે દેવને દેહ! પણ સાધનાના શુષ્ક કઠોર રણને પાર તે માનવ ખોળિયે જ શક્ય છે ને?
અહે! હવે એ કયારે મળશે? અસંખ્ય વર્ષોની આ નજરકેદના કાળમાં તે કેટલાય જીનાં જીવને અજ્ઞાનવશ બરબાદ થઈ જશે! રાગ રેષના ઝપાટામાં આવી જઈને કેટલાય જેનાં જીવને વેરણછેરણ થઈ જશે! ઓહ! મારે અહીંથી વહેલા છૂટવાનું હોય છે?
અસ! શું થાય ! રે! કર્મરાજ તારી અકળ કળા ! તારું અગમ્ય ગણિત? વિચારોના હિંડોળા હીંચતે દેવાત્મા એકદમ ઝબકી ઊઠ્યો.
એકાએક કંઈક કેલાહલ સંભળાય. જોયું તે કેટલાક મિત્ર દેવે એની પાસે આવી રહ્યા હતા.
એકદમ નજદીક આવી ગયા. વંદને એક આગેવાન મિત્ર દેવ બોલ્ય, દેવાત્મા તને આ શું સૂઝયું છે? ક્યાં સુધી આ ઉદાસીનતા! આવી બેવકૂફીને નિતરીને તારા જીવનને તું શાને સારુ બરબાદ કરે છે?
પણ હવે બેલે એ બીજા! દેવાત્મા વળતે એક હરફ કાઢતો નથી.
