________________
[૯]
કરુણામૂતિ સંપૂર્ણ વિશ્વને અવલેતા પરમાત્માના એ પ્રકાશની જનેતા કેણ? જરા તપાસી લઈએ.
અનંતના યાત્રીને એ અંતરમાં કરુણાની જે તે સદા ઝળકતી હતી. પરંતુ પચ્ચીસમા નંદન રાજકુમારના ભવમાં એ જોત જોર જોરથી ઊછવવા લાગી હતી.
કમે કરેલી છની ખાનાખરાબી જેઈને એને આત્મા કકળી ઊઠયો, રડી પડ્યો.
આ ગુલામી! આવી આંતરસમૃદ્ધિની આવી પાયમાલી ! આટલી બધી દીનતા! રમા, રામ અને રસનાનાં આભાષિક સુખની આવી કાળઝાળ ભૂખ! સદાના તૃપ્ત જીવને !
અનંતના સુખને કે કારમાં કૃત્રિમ દુકાળ પડયો કે જીવ ગમે તેને સુખ માનીને તેની ઉપર તરાપ મારે છે, ઝડપી લેવા; વિલંબ થાય તે બીજે હડપ કરી જાય એ ભયથી.
અજન્માના જન્મ જોઈને, અજરના ઘડપણ જેઈને અમરના મરણ જેઈને મેંમાં આંગળી નાખી દે છે અનંતને એ યાત્રી !
અશરણતા! પાર વિનાની ! પરાધીનતા! કેઈ સુમાર નહિ ! દીનતા! અંત જ નહિ.
પ્રકાશનું નામ નહિ ! અંધકારનું જ એકછત્રી સામ્રાજ્ય! જીવ જેવા જીવને સાવ જડ જેવું બનાવી નાખે, કર્મરાજે !
ઓહ! અફસેસ !
મારા જ ભાઈભાંડુની આ દશા મારાથી જોઈ જાતી નથી! ત્રિ. મ–૫
