________________
પરાથમૂતિ
[૭૧] એણે પાપાત્માઓનાં પાપ બાળ્યાં છે. દુઃખીઓનાં દુઃખ જલાવી દીધાં છે. અજ્ઞાનીઓનાં અજ્ઞાન ઉલેચી નાખ્યાં છે. એ તે જગતને સુખ અને શાન્તિ આપ્યાં છે. સન્મતિ અને સદ્ગતિ આપ્યાં છે. સન્માર્ગ અને સૌજન્યનાં દાન કર્યા છે.
પરાર્થની એ ભવ્યતે મગધરાજ શ્રેણિકને તીર્થકરપદનું મહાદાન કર્યું છે, સાલપુત્રને પરમાત્ બનાવ્યા છેનંદિષેણનાં પાપ પખાળ્યાં છે કુમાર મેઘના જીવનને કરુણફેજ થતો અટકાવ્યા છે.
એણે મહાશતકને ઉત્પથથી સત્પથગામી બનાવ્યા છે. સુદશેનને જગતનું સાચું દર્શન કરાવતી અંતરંગ આખે આપી છે. મહારાજા ચેટકને મહા અહિંસક બનાવ્યા છે. દશાર્ણભદ્રને ગર્વ ઉતાર્યો છે. પુણિયા શ્રાવકને સાધમિકેને ભક્ત બનાવ્યું છે; સિંહ અણગારને દેવગુરુના મહારાગી બનાવ્યા છે, ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમ, અહંકારના પર્વતથી હેઠા ઉતાર્યા છે. ધન્ના અણગારને તપના ભવ્ય સૌદર્યની ભેટ ધરી છે, બાળ આઈમુત્તાને કૈવલ્યરન રમતમાં આપી દીધું છે.
વિશ્વના ખૂણે ખૂણે ઘૂમતી આ પરાર્થને તે જગત ઉપર ભવ્ય ઇતિહાસનાં નિર્માણ કર્યા છે.
એ તને એ તે કયે પોતે મહિમા હશે કે જેને એ સ્પશે તેનું એ અચૂક કલ્યાણ સાધે? શું જાગી જતું હશે એ બધાનાં અંતરમાં ! શી એમની માનસી સ્થિતિ હશે? પછી શે એમને ભવ્ય વિકાસ થતે જતા હશે?
આપણે અનંતના એ પાત્રના જીવનમાં ધીરે રહીને ડેકિયું કરી શકીએ ખરા? આપણે તે એમના અંતરમાં એકેકા ખંડની ભવ્યતા અને સુન્દરતા જ જેવી છે; કલપવી છે. બીજું કશું ય ક્યાં જેવું છે? તે ડોકિયું કરવાનો અધિકાર ખરે?
ઘણું જોવાનું સમજવાનું અને શીખવાનું એ પાત્રમાંથી આપણને મળે તેમ છે.
