________________
[૪]
ત્રિભુવનપ્રકાશ મહારવીદેવ એક જ વાત રટતું હતું, “મારી જ ભયાનક ભૂલના કારણે ત્રિલેકગુરુ ઉપર ઘોર અને રૌદ્ર ઉપસર્ગોની ફેજ તૂટી પડી ! હાય! મેં કેવાં કાળાં કર્મ બાંધ્યાં! મારે છુટકારો થશે?”
થાકેલે, હારેલ, ખિન્ન થયેલે સંગમક શમણાયને પીડ કરીને વિદાય થયો ત્યારે શ્રમણાય તેની પીઠ સામે જોઈ રહ્યા.
દેવાવાસમાંથી સંગમકની પાછળ પાછળ જ મલેકમાં પાછા આવી ગયેલા અજય અને સંજ્ય આ પળે ત્યાં જ છે દૂર ઊભા હતા. વિદાય થતા સંગમકને તેઓ પણ જોઈ રહ્યા હતા. સંગમક અને શમણુર્યને છેલ્લે વાર્તાલાપ પણ તેમણે સાંભળ્યું હતું. એકાએક તેમની નજર પ્રભુ ઉપર પડી ગઈ.
અરે ! આ શું? શ્રમણાર્યની આંખમાં આંસુ ધસી આવ્યાં છે?
“હા...ચોક્કસ....એ આંસુ જ નથી, એ છે, કરુણા, સંગમક ઉપરની....મહાકરણ. સંગમકની પીઠ તરફ જોઈ રહેલા પ્રભુ વિચાર કરે છે, “અહો ! જે નિકાચિત કર્મોને પૂર્વના નંદન ઋષિના જીવનમાં કરેલા એક લાખ વરસના મા ખમણના પારણે માસખમણના ઘેર તપ દ્વારા પણ હું ખતમ ન કરી શક્યો તે પાપી કર્મોને આ સંગમકે ખતમ કરી આપ્યા! અરે ! અરે ! મારી ઉપર એણે કેટલે બધે ઉપકાર કર્યો! મારા મોક્ષમાં એ મને કેટલે બધે સહાયક બની ગયે!
પણ અસ! કે મારા એ ઉપકારી ઉપર હું લેશ પણ ઉપકાર કરવા દ્વારા બદલે વાળી શકતું નથી. બિચારો ! અભવ્ય આત્મા છે. ચંડકૌશિકની જેમ હિતશિક્ષા આપવા જાઉં તે બળતામાં ઘી હોમાવા જેવું થવાનું છે. કષાયની આગ ઊલટી વધી પડવાની છે. આના માટે તે મારું મૌન એ જ મારી કરુણા!
અહી વી વિષમતા ! આખા વિશ્વને સંસારસાગરમાંથી તારી દેવાની ભાવના ધરાવતે હું! અને છતાં મારા જ નિમિત્તને
