________________
કુંવણ પ્રાપ્તિ અને નિષ્ફળ દેશના
[૯૯]
સત્તાના સમ્રાટા-દેવેન્દ્રો પણ ન હતા? પ્રભુને ધર્માંશાસનની જ સ્થાપના કરવી હતી ને ? તા આ ધનકુબેરોના ધનના બળથી અને સત્તાસ્વામીઓની સત્તાના જોરથી વિશ્વના માનવાને ધર્મ ન આપી શકાત ? ! દરેક અકિચનના ઘરમાં કઈ દેવાત્મા માત્ર એકસ સુમર વરસાવી દે એટલે જ એ કિચન સપિરવાર પ્રભુ મહાવીરના ભક્ત બની જાય ! ‘ધન દેખીને તેા મુનિ પણ ચળે’ એ વાત ઘણા તથ્યાંશથી ભરપૂર છે.
તો કેમ આ સત્તા અને સ`પત્તિની વિરાટ શક્તિને તેમણે ઉપયોગ ન કર્યાં ? અને એ બે ય શક્તિ વિનાના સાચા સવિરતિધરેસમાં જ પ્રભુએ ધર્માંશાસનના પ્રાદુર્ભાવ જોયે ?
આનું સમાધાન એ છે કે આથી જ નિષ્ફળ ગયેલી કહેવાતી દેશના પણુ જૂગતને પ્રચ'ડ બેધ આપી જવા દ્વારા સફળ બની ગઈ છે.
જ્યારે ધનપતિઓ અને ધરતીતિ તે દેશનામાં વિદ્યમાન હત! છતાં તેમની સહાયથી ધર્માંશાસન ચલાવવાની વાતને પ્રભુએ સ્થાપિત ન કરી; એ જ પ્રભુના એવા પરમ સદેશ જગત આપી જાય છે કે શાસન સત્તા કે સોંપત્તિના જોરથી કુદી ચાલી શકતુ નથી. કદાચ કોઈ એવું કરે તેા તે હકીકતમાં લેાકહૃદયમાં ધર્મ ની સ્થાપના ન કરતાં સત્તા કે સ'પત્તિની જ સ્થાપના કરે છે. જે હૈયેથી એને ઉખેડી નાખવાના છે એ હૈયે એમની જ પ્રતિા કરવી એ કેટલુ* હિચકારુ' પાતક ગણાય ? ધનથી ધમ થાય?
સત્તાના દેામક્રમામથી ધમ ચાલે ? ઇતિહાસ ના કહે છે. જે ધર્માં માત્ર રાજ્યાશ્રિત બન્યા તે ધર્મ રાજ બદલાતાં રસાતાળ થયા કે મરણુતાલ હાલતમાં મુકાયા.
