________________
[૨].
ત્રિભુવનપ્રકાશ મહાવીરદેવ બહેતર છે કે મારે હવે પછી ભિક્ષાથે ગામમાં જવું જ નહિ અને ઉપવાસ જ ચાલુ રાખવા અને
હાય! પરમકૃપાળુ પરમાત્માએ છ માસના ઉપવાસ કર્યો. એથી ય મેટી કમાલ તે એ હતી કે આટલાં બધાં ઉગ્ર કષ્ટની વચ્ચે પણ પ્રભુની ચિત્ત-પ્રસન્નતા પુરબહારમાં ખીલી ઊઠતી.
જ્યારે એ ગામમાં ભિક્ષાર્થે જતાં ત્યારે જે ચિત્ત-પ્રસન્નતા “મેં ઉપર તરવરતી તેથી કેટલી ય વધુ પ્રસન્નતા સંગમક દ્વારા ભિક્ષા દૂષિત થવાથી ન મળતાં; પાછા ફરતાં મુખ ઉપર ઊભરાઈ આવતી!
અંતે એ પાપીઆરે થાક્યો. માથાકૂટમાં પડવાથી છ માસના એણે ગુમાવેલા દૈવી આનંદને એને ખૂબ પસ્તાવો થવા લાગે.
એક દી તેણે શ્રમણર્યની સમક્ષ પ્રગટ થઈને પિતાના અપરાધને એકરાર કર્યો, અને તેની ક્ષમા માગી. દેવલોકમાં પાછા વિદાય થવાની અભિલાષા વ્યક્ત કરીને કહ્યું કે, “સ્વામી ! હવે હું તમને ક્યાંય અને ક્યારે ય નહિ રંજાડું. તમે તમારી ભિક્ષા માટે નિશંક થઈને ગામમાં પ્રવેશ કરો.” ' અગાધ અને અડેલ સત્ત્વના સ્વામી પરમાત્માએ સંગમકને કહ્યું, “હે સંગમક! તું મારી ચિંતા કરવાની છેડી દે. હું કેઈને આધીન નથી. તારી સાનુકૂળતાની મને રંજમાત્ર અપેક્ષા નથી.”
સંગમકને પશ્ચાતાપ કાંઈ માત્ર ભૂલ કર્યા બદલને ન હતું, પણ પિતે એટલે સમય દૈવી-સુખે ગુમાવ્યા બદલને હતે. અપરાધની ક્ષમા યાચીને તે કાંઈ પ્રભુને પ્રસન્ન કરવા માંગતા ન હતું, પણ તેણે પ્રસન્ન કરે જરૂરી હતે પિતાને સ્વામી સૌધર્મેન્દ્ર.
અન્યથા દેવ-વિમાનમાં હવે પ્રવેશ મળ પણ અસંભવિત હતે અને ખરેખર તેમ જ થયું. એની માયાવી ક્ષમાથી સૌધર્મેન્દ્ર ન જ ભેળવાયા.
જ્યારથી સંગમકે દેવાવાસ મૂક્યો અને જે બીજી જ પળથી તેણે પ્રભુ ઉપર ઉપસર્ગોની હેલી વરસાવવાનું શરૂ કરી દીધું