________________
સુરાધમ સંગમ
[૧] વેગમાં લાવવા લાગ્યો ત્યારે આકાશમાં રહેલા દેનાં હૃદયના ધબકારા પણ બંધ થઈ ગયા ! નદીનાં વહેતાં પાણી જાણે થીજી ગયાં! પંખીઓ માળામાં ભરાઈ લપાઈને બેસી ગયાં ! વૃક્ષનાં પાંદડાં પણ હાલતાં બંધ થઈ ગયાં!
આગની ભયાનક જવાળાઓ વરસાવતું એ કાળચક સંગમકે છેવું.... અને.... અને... વિશ્વમાત્ર ઉધર; સંગમક સુદ્ધાં ઉપર અપાર કરુણાને વહન કરતાં વીરના મસ્તક સાથે એ એટલા બધા જોરથી અફળાયું કે એના પ્રચંડ આઘાતથી પ્રભુનું અડધું શરીર તે જ ક્ષણે જમીનમાં ઊતરી ગયું ! પાપી સંગમક ખડખડાટ હસવા લાગ્યો. ‘કીક જ થયું. હવે એ પિતાને પરાજ્ય કબૂલ કરી લેશે !” સંગમક સ્વગત ભે.
પણ આ શું થયું? એવી ને એવી જ અપાર ચિત્તપ્રસન્નતા સાથે શ્રમણર્ય બીજી જ પળે બહાર નીકળી ગયા. અને જાણે કશું જ બન્યું ન હોય તેમ પૂરી સ્વસ્થતાથી પુનઃ ધ્યાનસ્થ મુદ્રામાં સ્થિર થઈ ગયા!
આ જોઈને સંગમકે જેથી સાથળ ઉપર હાથ પછાડ્યો. પિતાને છેલ્લે દાવ પણ નિષ્ફળ ગયાના ભાવથી એ બેબાકળો બની ગયે! વળી અનુકૃળ ઉપસર્ગો શરૂ કર્યા પણ તેમાં ય તેને સફળતા ન મળી.
એક જ રાત્રિમાં અતિ ભયાનક વિસ ઉપસર્ગો થઈ ગયા. પણ પરાજ્ય’ જેને સ્વને ય અસહ્ય હતે એ સંગમક હજી પણ પાછા વળવા તૈયાર ન હતે. છ છ માસ સુધી તે શ્રમણર્યની પાછળ પડયો. રોજ ભિક્ષા વહેવા જતા શ્રમણાર્યની ભિક્ષાને પણ તે પાપી દૂષિત કરવા લાગે. શમણાર્ય પાછા વળી જઈને રોજ ઉપવાસનું પચ્ચકખાણ કરી લેવા લાગ્યા. કેટલીકવાર તે પ્રભુના શરીરમાં પ્રવેશ કરીને લેકેને જે તે વાત કરવા લાગ્યા ત્યારે એકદા શ્રમણ વિચાર કર્યો કે, આ ઠીક થતું નથી. આનાથી કેક આત્માનું ભારે મોટું અહિત થઈ જશે. તે
