________________
[૬૩]
પુરુષાર્થ મૂતિ
હવે શું કરે કર્મરાજ! એ ધૂંઆપૂંઆ થઈ ગયો! હાર્યો જુગારી બમણું રમે! એણે રાજા સિદ્ધાર્થ અને રાણી ત્રિશલાનાં કરુણ રુદન સંભળાવ્યાં! “દીકરા! ઘેર પાછે ચાલ.” કઠોરતા જ્યાં હારે છે ત્યાં પ્રેમ અને કરુણાનાં ગીત જીતે છે! પણ આ દવે ય નિષ્ફળ ગયા !
ગોવાળિયાને મોકલ્યા ! કાનમાં ખીલા માર્યા! પણ બધું નિષ્ફળ !
ખરક વૈદ્યને મેકલ્યો. ખીલા ખેંચાવીને ભયાનક ત્રાસ આપીને નમાવી દેવા ! કર્મરાજનું આ હવે છેલ્લું કહી શકાય તેવું ભયંકર શસ્ત્ર હતું.
ખીલા ખેંચાતા ભયાનક વેદના થઈ! ચીસ પડી ગઈ! સારી જીવસૃષ્ટિ ધ્રુજી ઊઠી ! અહીં કર્મરાજે પિતાને વિજ્ય ક ! પણ એ કલ્પના ઠગારી નીવડી. ચીસ તે દેહે પાડી હતી. આત્મા તે “પ્રકાશની બૂમ પાડતે મસ્તરામ જણા! ત્યારે હવે સંધિ કરી લેવીને કમરાજે? સંધિ તે કેઈ ને કરવી જ ન હતી. વિજ્ય એ જ એનું લક્ષ્ય હતું.
અને અંતે. મરણિયા જંગ ખેલતે કર્મરાજ કેસરિયા કરીને તૂટી પડ્યા.
છેલ્લે ફટકે મારી દઈને ઘાતકર્મને છેલ્લામાં છેલ્લે સૈનિક લેહી વમતે ધરતી ઉપર ઢાળી નાખે; પુરુષાર્થમૂતિએ!
ભયાનક સંગ્રામને અંત આવી ગયો! “પ્રકાશ” “પ્રકાશની બૂમ સફળ બની. શ્રમણાર્ય કેવળજ્ઞાનને અનંત પ્રકાશ પામી ગયા !
ક્ષમાના શસ્ત્રથી ખેલાઈ ગયેલા સાડા બાર વર્ષના આ તાતા પુરુષાર્થ જંગને સહુ જોઈ રહ્યા હતા, દે અને દેવેન્દ્રો–બધા ય.
વિજ્યશ્રી વરતા શ્રમણાર્યને જોઈને સહુ નીચે દેડી આવ્યા! આનંદના ભાવાવેગમાં સહુ પાગલ બન્યા. નાચગાન આરંભાઈ ગયાં!
