________________
[૬૨]
ત્રિભુવનપ્રકાશ મહાવીરદેવ આવા યુદ્ધની સફળતા માટે આ રણવીરે ક્ષમાનું શસ્ત્ર શોધી કાઢ્યું હતું.
મારનારને કોધથી મારવામાં તે પુરુષાર્થ કે? એ પુરુષાર્થ ગણાતું હોય તે ય જંગલી પુરુષાર્થ કહેવાય. | મારનારને ક્ષમાથી ફટકારે એ જ સાચે પુરુષાર્થ છે, એ જ સાત્વિક પુરુષાર્થ છે. સૌથી મહાન અને સૌથી કઠિન પુરુષાર્થ આ જ છે. લગાતાર સાડા બાર વર્ષ સુધી આ સંગ્રામ ખેલાયે.
કમરાજે કશું જ કરવામાં બાકી ન રાખ્યું. નીતિ-અનીતિના કાયદા કાનુનેને ફગાવીને એણે સઘળા કાવાદાવા અજમાવી નાખ્યા. પહાડના પાષાણને ય ધ્રુજાવી મૂકે એવા ઝનૂની અને સાવ ભંગાલિયતભર્યા હુમલા કરવામાં ય એણે જરા ય પાછી પાની ન કરી.
શમણાર્યના પગે આગ લગાડી ! ભૂખ્યા સ, અજગરે અને નેળિયાને છૂટા મૂક્યા !
જંગલી હાથીઓને દેડાવ્યા! સૂંઢમાં પકડી ઊંચે આભમાં ઉછાળ્યા અને નીચે ધરતી ઉપર પટક્યા !
ભયંકર વાઘવરુઓને જીવતા ચાવી નાખવા મેકલ્યા! શૂળીએ ચડાવ્યા! કૂવામાં ઉતાર્યા ! પ્રચંડ આગ વેરતા ચંડકૌશિકને ય મોકલ્યો.
રે! સુરાધમ સંગમને ઉપરથી બેલા ! અને બધું જ કરી નાખવાની સત્તા આપી! એણે વિતાડવામાં કાંઈ જ બાકી ન રાખી! છતાં ફાવટ ન આવી. હાર ઉપર હાર સજજડ હાર થતી જ ચાલી, એટલે અંતે ચોમેર અંગારા વરસાવતું કાળચક છોડાવ્યું ! અધમાધમ સંગમે-કમરાજના અદના ગુલામેઅભજ્ઞાત્માએ કાળચક છેડયું પણ ખરું ! શ્રમણર્યને ભયાનક ફટકો લાગ્યો ! એના ધાએ એ ધરતીમાં ઊતરી ગયા! પણ....પણ મનને તે લેશ પણ ધકકો વાગે ન હતો !
