________________
[પર]
ત્રિભુવનપ્રકાશ મહાવીરદેવ
કદી ઉઘાડા પગે ન ચાલનારા મારે। ભાઈ સદા ખુલ્લા પગે ચાલશે ?
રાજ અત્તરના હાજે સ્નાન કરનારા સદા અસ્નાત રહેશે ? જેની સામે કોઈ આંખ પણ ઊંચી કરે તે ભારે કરી દઉં. તેની ઉપર ડાંસ—મચ્છર બેસીને તેના લાહીની મિજબાની ઉડાવશે ? પ્રભાતમાં જેને મધુર સરેદે જગાડવામાં આવે એ રાત્રિએની રાત્રિ સુધી ઉજાગરા કરશે ?
કદી ઠંડું–લુખ્ખું ન ખાનાર, ગમે તે ખાઈ ને ચલાવી લેશે ? લાખા ભિક્ષુકાને ભિક્ષા દેનાર જાતે ભિક્ષા લેવા નીકળશે ? સૂની તે શી મજાલ હતી કે તેના અંગને એની અનિચ્છાએ સ્પશી` શકે ? અને હવે ?સદા સૂરનાન લેશે ?
આ વીર ! આ શું કરૂં ?
તારુ તો ઠીક, પણ મારું ય સઘળું સુખ તારી સાથે ગયું. વીર ! વીર ! કહીને હવે મારે ઉમળકાભર્યું સંબોધન
કાને કરવાનું ?
કોની સાથે બેસીને મીઠી મજાની ગોષ્ઠિએ કરવાની ? કાની સાથે મારે ભાજન કરવાનું ?
એ રાજમહેલમાં જઈને ય શુ કરું ? ભેંકાર ભૂતિયા મહેલથી વધુ હવે એ શુ છે?’
રાજા 'ક્રિ જેમ જેમ ભાવિના વિચાર કરતા ગયા તેમ તેમ તેમનું માથું વધુ ઘૂમવા લાગ્યું !
આંખે તમ્મર આવ્યા અને ધમ કરતાં જમીન ઉપર પટકાઈ ગયા !
પુનઃ પુનઃ ચૈતન્ય ! પુનઃ પુનઃ મૂર્છા !
અશ્રુના અવિરત પ્રવાહ !
નગરજના ચિંતાતુર થઈ ગયા ! સહુને થયું કે કુમાર વર્ધામાન તે પોતાનું સુખ પામી ગયા પણ રાજા દિનું સુખ લેતા ગયા !