________________
૭૨
સુયં મે આઉસં! સાથે ભાણેજનું લગ્ન થવાનો રિવાજ આજે કેટલાક ભાગોમાં છે તેમ તે વખતે પણ પ્રચલિત હતો. મહાવીરની પુત્રી પ્રિયદર્શનાનાં લગ્ન પણ મહાવીરની સગી બહેન સુદર્શનાના પુત્ર જમાલિ વેરે થયાં હતાં.
ચેટકની બીજી પુત્રીઓ (એક સિવાય) પણ તે વખતના પ્રસિદ્ધ રાજાઓ સાથે પરણી હતી : પ્રભાવતીને ઉદાયન સાથે પરણાવવામાં આવી હતી. તે ઉદાયનની કથા આ ગ્રંથમાં આગળ પા. પર ઉપર આપેલી છે. પદ્માવતીને ચંપાના દધિવાહન સાથે, મૃગાવતીને કૌશાંબીના શતાનીક સાથે, શિવાને ઉજ્જયિનીના પ્રદ્યોત સાથે, અને ચેલ્લણાને મગધના શ્રેણિક સાથે પરણાવવામાં આવી હતી.
ચેલણાનો પુત્ર તે જ કોણિક રાજા .
તેને હલ્લ અને વિહલ્લ નામે બે નાના ભાઈઓ હતા. તે બંને હંમેશાં સેચનક નામના ગંધહસ્તી ઉપર બેસી વિલાસ કરતા. તે જોઈને કોણિકની પત્ની પદ્માવતીએ અદેખાઈથી તેમની પાસેથી તે હસ્તી લઈ લેવા માટે કોણિકને કહ્યું. કોણિક તેઓની પાસે હાથીની માગણી કરી. ત્યારે વેહલે જણાવ્યું કે એ હાથી તથા હાર બંને શ્રેણિક રાજા જીવતા હતા ત્યારે તેમની મારફતે અમને મળેલાં છે; માટે તારે તે હાથી જોઈતો હોય તો અર્ધ રાજય મને બદલામાં આપ.
૧. સુજયેષ્ઠા કુમારિકાવસ્થામાં જ જૈન ભિક્ષુણી થઈ ગઈ હતી. ૨. તેમનો બાપ તો શ્રાવક હોવાથી પુત્રીઓને પરણાવતો ન હતો; ચેલુણા
સિવાય બાકીનીને તેમની તેમની માતાઓએ રાજાની સંમતિથી પરણાવી હતી. ચેલણાને મેળવવા શ્રેણિકને મોટો ભોગ આપવો પડ્યો હતો. (જુઓ
હેમચંદ્રાચાર્યરચિત “મહાવીરચરિત'). ૩. ઉત્તમ હાથી, જેની ગં થી જ બીજા હાથી ભાગી જાય છે. ૪. નિરયાવલિ સૂત્રમાં માત્ર વેલનો જ ઉલ્લેખ છે; ભગવતીની ટીકામાં
બંને ભાઈઓનો ઉલ્લેખ છે.
