________________
૧૬
મહાશિલાકંટક સંગ્રામ
ઐતિહાસિક નોંધ
આ યુદ્ધમાં તે વખતના મુખ્ય રાજવંશોનો ઉલ્લેખ છે. મગધ દેશના રાજગૃહ નગરમાં રાજા શ્રેણિક (બૌદ્ધ ગ્રંથોનો બિંબિસાર) રાજય કરતો હતો. તેના પુત્ર કોણિકે (બૌદ્ધ ગ્રંથોના અજાતશત્રુએ) શ્રેણિકના મરણ પછી ચંપાનગરીને પોતાની રાજધાની બનાવી. કોણિક પછી તેના પુત્ર ઉદાયિએ પાટલિપુત્રને રાજધાની બનાવી, અને તેના પછી નવ નંદોએ રાજ્ય કર્યું. પછી મૌર્યવંશી ચંદ્રગુપ્ત આવ્યો.
તે સમયમાં મહાજનસત્તાક રાજ્યો પણ અસ્તિત્વમાં હતાં. તેવું એક રાજ્ય વજી-વિદેહનું હતું. વિદેહોનું રાજ્ય વજીઓ સાથે જોડાઈ ગયું હતું. વજીઓની રાજધાની વૈશાલી હતી. તેનો રાજા ચેટક હતો. મહાવીરની માતા ત્રિશલા, ચેટકની સગી બહેન થતી હતી. ચેટકને સાત પુત્રીઓ હતી. તેમાં વચલી જયેષ્ઠાને મહાવીરના મોટાભાઈ નંદીવર્ધન સાથે પરણાવવામાં આવી હતી. મામાની કન્યા
૧. રાજ્યલોભને કારણે અજાતશત્રુએ બિંબિસારને કેદ કરી મારી નાખ્યો હતો.
જુઓ આ માળાનું “બુદ્ધચરિત” પુસ્તક, પા. ૧૨૯. ૨. ચંપા એ અંગદેશની રાજધાની હતી. પરંતુ મગધદેશના રાજાએ અંગદેશ
જીતી લીધા પછી “અંગ-મગધા' એ કંઠસમાસથી અંગનો મગધ સાથે ઉલ્લેખ
કરવામાં આવતો. જુઓ “બુદ્ધચરિત’ પુસ્તક, પા. ૧૨૮. ૧. જુઓ આ માળાનું ‘બુદ્ધચરિત' પા. ૧૩૨.
