________________
૩
સુયં મે આઉસ!
વનસ્પતિકાયિક જીવનું પણ જાણવું.
– શતક ૧૮, ઉદ્દે ૩
૧૩
રાજગૃહ નગરનો પ્રસંગ છે :
ગૌ – હે ભગવન્! છદ્મસ્થ મનુષ્ય પરમાણુપુગલને જાણે અને જુએ, કે ન જાણે અને ન જુએ?
મ – હે ગૌતમ ! કોઈ જાણે પણ જુએ નહીં, અને કોઈ જાણે નહીં અને જુએ પણ નહીં. એ પ્રમાણે અસંખ્યાત પ્રદેશિક સ્કંધો સુધી જાણવું. અનંતપ્રદેશિક સ્કંધ સ્થૂિલ પણ હોવાથી તેમ)ની બાબતમાં આ પ્રમાણે જાણવું કોઈ જાણે અને જુએ; કોઈ જાણે પણ જુએ નહીં, કોઈ જાણે નહીં પણ જુએ, અને કોઈ જાણે નહીં તેમ જુએ પણ નહીં.
એ પ્રમાણે અવધિજ્ઞાનનું પણ જાણવું.
- હે ભગવન્! પરમાવધિજ્ઞાની મનુષ્ય પુદ્ગલ પરમાણુને જે સમયે જાણે તે સમયે જુએ? અને જે સમયે જુએ તે સમયે જાણે !
મ – હે ગૌતમ ! એ બરાબર નથી. કારણ કે, પરમાવધિજ્ઞાનનું જ્ઞાન સાકાર એટલે કે વિશેષગ્રાહક હોય છે અને દર્શન અનાકાર એટલે કે સામાન્ય ગ્રાહક હોય છે. માટે જે સમયે જુએ છે તે સમયે જાણતો નથી ઈ.
ગૌ – હે ભગવન્! કેવલજ્ઞાની પરમાણુપુદ્ગલને જે સમયે જાણે તે સમયે જુએ છે ?
મ – હે ગૌતમ ! જેમ પરમાવધિ વિષે કહ્યું તે પ્રમાણે જ
