________________
કયું પાપ લાગે?
૨૮૫ છેદાયેલું, અગ્નિમાં નંખાતાં નંખાયેલું, કે બળતાં બળેલું એમ કહેવાય કે નહિ ?
ગૌ– હે ભગવન્! તેમ કહેવાય.
મ– હે ગૌતમ ! તે પ્રમાણે આરાધના માટે તૈયાર થયેલો તે નિગ્રંથ આરાધક છે, વિરાધક નથી.
– શતક ૮, ઉદ્દે ૬
રાજગૃહ નગરનો પ્રસંગ છે :
ગૌ– હે ભગવન્! કોઈ પુરુષ, પુરુષનો ઘાત કરતાં શું પુરુષનો જ ઘાત કરે કે પુરુષ સિવાય બીજા જીવોનો પણ ઘાત કરે ?
મ– હે ગૌતમ ! તે અન્ય જીવોનો પણ ઘાત કરે. તે ઘાત કરનારના મનમાં તો એમ છે કે “હું એક પુરુષને હણું છું.” પણ તે એક પુરુષને હણતાં બીજા અનેક જીવોને હણે છે. તેથી એમ કહ્યું કે, અન્ય જીવોને પણ હણે.
તે જ પ્રમાણે ઋષિને હણનારો અનંત જીવોને હણે છે. [કારણ કે, ઋષિ જીવતો હોય તો અનેક પ્રાણીઓને જ્ઞાન આપે, અને તેઓ મોક્ષે જાય; મુક્ત જીવો તો અનંત જીવોના અહિંસક છે, તેથી તે અનંત જીવોની અહિંસામાં ઋષિ કારણ છે, માટે ઋષિનો વધ કરનાર અનંત જીવોની હિંસા કરે છે.– ટીકા.]
ગૌ– હે ભગવન્! કોઈ પુરુષ બીજા પુરુષને હણતો પુરુષના વૈરથી બંધાય કે પુરુષ સિવાય બીજા જીવોના વૈરથી પણ બંધાય ?
મ– હે ગૌતમ ! તે અવશ્ય પુરુષના વૈરથી તો બંધાય
