________________
૧૦
સાધકોની વિવિધ શક્તિઓ
ગૌતમ – હે ભગવન્ ! સંયમ અને તપ વડે આત્માને ભાવિત કરનારો મુનિ (અવધિજ્ઞાનાદિ શક્તિઓ વડે), વૈક્રિયસમુઘાતર વડે વિમાનરૂપે ગતિ કરતા દેવને જાણે કે જુએ?
મ– હે ગૌતમ! “અવધિજ્ઞાનની શક્તિ કર્મના ચિત્યને લીધે વિચિત્ર હોય છે. જેમ કે કેટલાકને જે સ્થળે અવધિજ્ઞાન થયું હોય તે સ્થળ છોડતાં તે જ્ઞાન પણ ચાલ્યું જાય છે; કેટલાકને બધે સ્થળે કાયમ રહે છે; કેટલાકને ધીમે ધીમે વધતું જાય છે; કેટલાકને વધ-ઘટ પામ્યા કરે છે, અને કેટલાકનું સ્થિર રહે છે. તે મુજબ કેટલાક દેવને જુએ, પણ વિમાનને ન જુએ; કેટલાક વિમાનને જુએ પણ દેવને ન જુએ; કેટલાક દેવ અને યાન બંનેને જુએ તથા કોઈ એ બેમાંથી એકેને ન જુએ.
ગૌ – હે ભગવન્! તે ભાવિત-આત્મા સાધુ ઝાડના અંદરના ભાગમાં જુએ કે બહારના ભાગને જુએ?
મ0 – હે ગૌતમ ! કોઈ અંદરનો ભાગ જુએ, કોઈ
૧.
જેના દ્વારા પરોક્ષ રહેલા પણ રૂપવાળા પદાર્થો વિસ્તાર-પૂર્વક દેખાય, તે
અવધિજ્ઞાન, આ જ્ઞાન દેવોને અને નારકીઓને જન્મથી જ હોય છે. મનુષ્ય અને તિર્યંચને તેનું પ્રતિબંધક કર્મ તપ વગેરેથી નાશ પામે ત્યારે
પ્રાપ્ત થાય છે. વિગત માટે જુઓ આગળ પા. ૨૭, ટિપ્પણ નં. ૩. ૨. જુઓ પા. ૯૨, ટિપ્પણ નં. ૩.
