________________
રોહિણી
૧૦૫ અને છેલ્લી રોહિણીએ કહ્યું, ‘તાત ! એ દાણા જોઈતા હોય તો પહેલાં ગાડાં મંગાવરાવો'.
શેઠે હસીને પૂછ્યું, “પાંચ દાણા લાવવા માટે તે ગાડાં જોઈતાં હશે ?'
ત્યારે રોહિણીએ પાંચ વર્ષ સુધી તે દાણા વડે કરાવેલા વાવેતરની વાત કહી સંભળાવી.
આ વાત સાંભળી, સંતુષ્ટ થઈ, શેઠે આખા કુટુંબની સમક્ષ કહ્યું, “આ રોહિણીને હું ઘરનો બધો કારભાર સોપું છું, તથા તેને જ કુટુંબનાં બધાં કામકાજમાં સલાહકાર નીમું છું; આ રક્ષિકાને ઘર અને કુટુંબની બધી સંપત્તિની રખેવાળી સોંપું છું; ભોગવતીને રસોડાની અધિષ્ઠાત્રી નીમું છું અને ઉઝિકાને ઘરની સફાઈની જવાબદારી સોંપું છું.
આ પ્રમાણે જે નિર્ગથ અને નિગ્રંથીઓ પોતે સ્વીકારેલી અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહની પાંચ પ્રતિજ્ઞાઓને ઉઝિકાની જેમ ફેંકી દે છે, તેઓ સંઘના તિરસ્કારને પાત્ર બને છે, અને તેઓ અધોગતિએ જાય છે.
જે નિગ્રંથ અને નિગ્રંથીઓ પોતે સ્વીકારેલી પાંચે પ્રતિજ્ઞાઓને ભોગવતીની જેમ ગળી જાય છે. એટલે કે તે પાંચે પ્રતિજ્ઞાઓ ગ્રહણ કરી તેમનું માત્ર આજીવિકાને માટે જ પાલન કરે છે, અને તેથી મળતા આહારાદિકમાં જ આસક્ત રહે છે, તે પણ મોક્ષફળથી વંચિત થઈ, પરલોકમાં દુઃખના ભાગી થાય છે.
જે નિગ્રંથ અને નિગ્રંથીઓ રક્ષિકાની પેઠે પોતે સ્વીકારેલી પાંચે પ્રતિજ્ઞાઓને કાળજીપૂર્વક સાચવે છે, અને સંભાળે છે, તેઓ સંઘમાં પૂજનીય અને વંદનીય થાય છે તથા પોતાના