________________
૧૧.
કંડરીક અને પુંડરીક
પૂર્વ વિદેહમાં પુંડરીકિણી નગરીમાં મહાપદ્મ નામે રાજા હતો. તેને પદ્માવતી નામે રાણી અને પુંડરીક તથા કંડરીક નામે બે પુત્રો હતા. તેમાં પુંડરીક યુવરાજ હતો.
એક વખત નગરમાં પધારેલા સ્થવિર પાસે ધર્મોપદેશ સાંભળી મહાપદ્મ રાજા પુંડરીકને રાજગાદી આપીને તથા કંડરીકને યુવરાજ બનાવીને સાધુ થઈ ગયો.
કેટલાક વખત બાદ બીજા કોઈ સ્થવિરો પુંડરીકની રાજધાનીમાં આવ્યા. બંને ભાઈઓએ તેમની પાસે ધર્મ સાંભળ્યો. તે સાંભળી પુંડરીકે ગૃહસ્થ ધર્મની દીક્ષા તેમની પાસે લીધી, અને કંડરીક તો સાધુ જ થવા તત્પર થયો.
પુંડરીકે તેને કહ્યું કે, “મારો વિચાર તારો રાજયાભિષેક કરવાનો હતો, જેથી હું ધર્માચરણમાં વધારે પ્રવૃત્ત થઈ શકું,” પરંતુ કંડરીકે તો સાધુ થવાનો નિશ્ચય કર્યો હોવાથી પુંડરીકે નામને તેને રજા આપી.
કંડરીક હવે ઉગ્ર સંયમ, તપ, શીલ અને સત્યને પાળતો ગામેગામ વિહરવા લાગ્યો. તે અત્યંત લૂખાસૂખા અને નીરસ ભોજનથી પોતાનો નિર્વાહ કરતો, અને સ્વાદેદ્રિયનો ખૂબ નિગ્રહ કરતો.
વખત જતાં અતિશય લૂખાસૂખા ભોજનથી કંડરીકને શરીરે દાહજવર થયો. પણ તે વિહાર તો કર્યા જ કરતો. એક દિવસ
