________________
ક્રિયા અને બંધ
૨૨૩
ગૌo – હે ભગવન્! કષાયભાવમાં (વીચિમાર્ગમાં) રહીને આગળ રહેલાં રૂપોને જોતા, પાછળનાં રૂપોને જોતા, પડખેનાં રૂપોને જોતા, તથા ઊંચેનાં અને નીચેનાં રૂપોને જોતા સંવૃત (સંવરયુક્ત) સાધુને ઐયંપથિકી ક્રિયા લાગે કે સાંપરાયિકી ?
મહ – હે ગૌતમ ! તેને સાંપરાયિકી ક્રિયા લાગે. કારણ કે જેનાં ક્રોધ, માન, માયા, અને લોભ ક્ષીણ થયાં હોય તેને જ ઐર્યાપથિકી ક્રિયા લાગે; બાકીનાને સાંપરાયિકી જ લાગે.
– શતક ૧૦. ઉદ્દે ૨
ગૌo – હે ભગવન્! બંધ કેટલા પ્રકારનો છે?
મ – હે ગૌતમ ! બંધ બે પ્રકારનો છે : ઐયંપથિક અને સાંપરાયિક.
ગૌ – હે ભગવન્! ઐયંપથિક બંધ નારક, તિર્યંચ, મનુષ્ય કે દેવમાંથી કોણ કોણ બાંધે?
| મઠ – હે ગૌતમ ! નારક પણ ન બાંધે, તિર્યંચ પણ ન બાંધે, અને દેવ પણ ન બાંધે; પરંતુ મનુષ્ય સ્ત્રી કે પુરુષ બાંધી શકે.
ગૌ– હે ભગવન્! તે ઐર્યાપથિક કર્મ શું સ્ત્રી બાંધે, પુરુષ બાંધે, નપુંસક બાંધે, કે નોસ્ત્રી-નોપુરુષ-નોનપુંસક બાંધે ?
મ– હે ગૌતમ ! સ્ત્રી ન બાંધે, પુરુષ ન બાંધે, કે નપુંસક વગેરે પણ ન બાંધે, પરંતુ વેદરહિત જીવો બાંધે અલબત્ત તે વેદરહિત જીવ પૂર્વે સ્ત્રી, પુરુષ કે નપુંસક હોય.
૧. વેદ એટલે સ્ત્રી, પુરુષ આદિનો સ્વજાતિને યોગ્ય કામાદિ વિકાર.
