________________
ટિપ્પણો
૨૫૯ ૧૫. પુલાકથી નિગ્રંથ સુધીનાઓ કાય-મન-વચનના યોગ - વ્યાપારો યુક્ત છે, પરંતુ સ્નાતક તો સયોગી હોય તેમ જ અયોગી પણ હોય.
૧૬. પુલાકથી સ્નાતક સુધીના સાકાર તેમ જ અનાકાર ઉપયોગવાળા છે.
૧૭. પુલાકથી માંડીને કષાયકુશીલ સુધીના કષાયયુક્ત જ હોય છે; પરંતુ કષાયકુશીલ સિવાયના બધાને ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ– એ ચારે કષાય હોય છે; જયારે કષાયકુશીલને સંજવલન પ્રકારના ચાર, ત્રણ (ક્રોધ વિનાના), બે (ક્રોધ અને માન વિનાના) કે એક (લાભ) કષાય હોય છે.
નિગ્રંથ અને સ્નાતક કષાયરહિત જ હોય; પરંતુ નિગ્રંથ ઉપશાંતકષાય તેમ જ ક્ષીણકષાય પણ હોય; જયારે સ્નાતક તો ક્ષીણકષાય જ હોય.
૧૮. પુલાકથી માંડીને નિગ્રંથ સુધીના લેશ્યાયુક્ત જ હોય છે. પણ પુલાક, બકુશ અને પ્રતિસેવનાકુશીલને તેજ, પદ્મ અને શુક્લ એ ત્રણ જ વેશ્યા હોય છે, જયારે કષાયકુશીલને છયે વેશ્યા હોય છે, તથા નિગ્રંથને એક શુક્લલેશ્યા જ હોય છે. સ્નાતક તો લેશ્યાવાળો તેમ જ લેશ્યારહિત પણ હોય. વેશ્યાવાળો હોય તો એક પરમશુક્લ લેશ્યાવાળો જ હોય.
૧. જીવનો બોધરૂપ વ્યાપાર તે ઉપયોગ. તેના સાકાર અને નિરાકાર એવા
બે ભેદ છે. જે બોધ ગ્રાહ્ય વસ્તુને વિશેષરૂપે જાણે તે સાકાર ઉપયોગ, એ જે બોધ ગ્રાહ્ય વસ્તુને સામાન્ય રૂપે જાણે તે નિરાકાર ઉપયોગ. સાકારને જ્ઞાન અથવા સવિકલ્પક બોધ પણ કહે છે, તથા નિરાકારને દર્શન અથવા નિર્વિકલ્પક બોધ કહે છે. શુક્લધ્યાનના ત્રીજા ભેદ સમયે એક પરમ શુક્લલેશ્યા હોય; અને અન્યથા શુક્લલેશ્યા હોય; પરંતુ તે પણ ઇતર જીવની શુક્લલેશ્યાની અપેક્ષાએ તો પરમશુક્લ લેશ્યા જ હોય.
