________________
૨.
બે કાચબા
શ્રી મહાવીર કહે છે :
કાશીમાં ગંગાતીરે એક મોટો ધરો હતો. તેમાં અનેક માછલાં, કાચબા, મગર, વગેરે જલચર પ્રાણીઓ રહેતાં હતાં. તે ધરાની પાસે એક મોટી ઝાડી હતી. તેમાં બે શિયાળ રહેતાં હતાં. રાત પડ્યે જળચરોને પડકવા તે બંને ધરા પાસે આવતાં.
એક વાર રાત પડ્યે જળ ઝંપી ગયું, ત્યારે એ ધરામાંથી બે કાચબા બહાર નીકળ્યા અને ખાવાનું શોધવા આમતેમ ફરવા લાગ્યા. પેલાં શિયાળ તે બંનેને જોતાં જ તેમના ઉપર તૂટી પડ્યાં.
પરંતુ પેલા બે કાચબાઓએ તરત જ પોતાનાં અંગ (બે હાથ, બે પગ, અને ડોક.) પોતાની ઢાલ નીચે છુપાવી દીધાં અને તેઓ હાલ્યાચાલ્યા વિના જ એક જગાએ પડી રહ્યા.
પેલાં શિયાળોએ આવીને તેમને વારંવાર હલાવ્યા, બચકાં ભર્યા અને નખ માર્યા પણ કાંઈ જ વળ્યું નહીં. છેવટે થાકીને તેઓ કાચબા ફરી હાલ-ચાલે તેની રાહ જોતાં થોડે છેટે છુપાઈને બેસી
રહ્યાં.
શિયાળ ચાલ્યાં ગયાં સમજીને બેમાંના એક કાચબાએ પોતાનો એક પગ ધીરે ધીરે બહાર કાઢ્યો. તે જોતાં જ એક શિયાળે એકદમ આવીને તેનો પગ કરડી ખાધો. એ જ રીતે તે મૂઢ કાચબાના બીજા અવયવો પણ કરડી ખાઈને તે શિયાળોએ તેનો નાશ કર્યો.
