________________
વિક્રમાદિત્ય ]. પાટલીપુત્રનો કિલો ઘેરવામાં પંડિત ચાણા અજબ બુદ્ધિશાળી પંડિતે તરત જ પલટે કને સફળતા મળી.
ખાધો. પિતાની પ્રતિજ્ઞાની પૂણહતી મગધનાં લગભગ એક વર્ષ સુધી ઘેરે ચાલુ પતન સાથે થઈ હતી એટલે તેણે ધારેલ કાર્યની રાખવા છતાં કિલે તૂટ્યો નહિ એટલે સિદ્ધિમાં પરિપૂર્ણતા માની પિતાના સરદારને પ્રપંચી અને ભેદ- નીતિકુશળ ચાણકયે મહારાજા મહાપદ્મનંદને માનપૂર્વક તંબુમાં મગધ સામ્રાજ્યની કુળદેવીની પ્રતિમાને તેડી લાવવાની આજ્ઞા આપી.તંબુમાં મહારાજાનું મંદિરમાંથી સ્થાનભ્રષ્ટ કરાવી ગંગાના વહેતા ભવ્ય રીતે સન્માન કરવામાં આવ્યું અને જળ-પ્રવાહમાં ફેકી દેવરાવી. આ કુળદેવી વાકચાતુર્યતાથી તેને પ્રેમ સંપાદન કરી, સારાય મગધ સામ્રાજ્યને સહાયક હતી-તે ચાણકયે મહારાજા ચંદ્રગુપ્ત માટે રાજયમગધ સામ્રાજ્યનું રક્ષણ કરી રહી હતી. દુહિતા દુર્ઘટાની માગણી કરવી.
દેવીક મદદ નાબૂદ થતાં બલાઢય મહા- રાજ્યતંબુમાં મહારાજા ચંદ્રગુપ્તની નજરે પાનંદ રાજવીનો પરાજય થયે, મગધની દુર્ઘટા પડી તેમજ નંદકુમારીની નજરે ચંદ્રઅખૂટ રાજ્યલકમીમાંથી માત્ર પોતાના રથમાં ગુપ્ત પડે. ચંદ્રગુપ્ત પણ પ્રભાવશાળી, લઈ જઈ શકાય એટલી જ ઝવેરાત સાથે દિવ્ય કાંતિવાન અને મજબૂત બાંધાને લઈ, રાજ્યકુટુંબ સાથે મેગધની હદ યુવાન હતું. સમ્રાટપદ ભોગવવાને કાઈ છોડવાની શરતે જ ૫ડિત ચાણકય મહા- શ્રાપિત ઈદ્રાદિક દેવનું જાણે મનુષ્ય ભવમાં પાનંદ રાજવી અને તેના કુટુંબને જીવિતદાન આગમન થયું હોય તેમ તેનું લાવણ્ય અદ્ભુત આપ્યું. રાજયરથમાં બેસી મગધને ત્યાગ રીતે શોભી રહ્યું હતું. કરી જતા મહારાજા મહાપદ્મનંદની યુવાન
મહારાજા ચંદ્રગુપ્તની દષ્ટિએ દુર્ઘટ. રાજ્યકન્યા ઉપર પંડિત ચાણક્યની દૃષ્ટિ પડી.
ચડતાં જ રાજ્યદુહિતા પ્રત્યે ચંદ્રગુપ્તના લક્ષણશાસ્ત્રના જાણકાર પંડિત ચાણકયે
હદયમાં પ્રેમ-લાગણીનો સંચાર થયે ઘટા તરતજ જાણી લીધું કે આ રાજય દુહિતા
ના પણ અનિમેષ નયને ચંદ્રગુપ્ત પ્રત્યે જોઇ રહી. જરૂર મહારાણી પદને લાયક છે. જે તેણીના ચતર ચાવાકયે બંનેના મનભાવ જાણી લગ્ન આ અને આ જ સમયે કરવામાં આવે તે લીધા. મહારાજ નંદ પણ આ બનાવથી તેની સાથે લગ્નગ્રંથીથી જોડાનાર રાજપુત્ર મહાન અપરિચિત નહતા. તેણે પોતે જ રાજ્યસામ્રાજ્યને અવશ્ય જોક્તા થાય. ચાણકયે દુહિતના મહારાજા ચંદ્રગુપ્ત સાથેના લગ્નની એક કાંકરે બે પક્ષી મારવાનો નિર્ણય કર્યો. જે માગણી કરી અને બહારના વહેવાર તરીકે ચંદ્રગુપ્તની સાથે આ રાજકયા પરણાવવામાં પંડિત ચાણયે તેને સ્વીકાર કર્યો. બંનેના આવે તે મહાપદ્મદનો વેરભાવ ઘટી જાય, લગ્ન રાજ્ય પુરોહિત તરીકે પંડિત ચાણકયે ચંદ્રગુપ્ત મહાન સામ્રાજ્યને ભોક્તા બને જ રાજ્યતંબૂમાં કરી આપ્યા, અને આ વિવાહ સંબંધથી મગધની પ્રજા પણ લગ્નની વધાઈ, આનંદ અને ય ચંદ્રગુપ્તને અધિક રીતે ચાહે.
સમ્રાટુ સાથે થયેલ સુધીના સમાચાર
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
