________________
[ સમ્રાટું, આચાર્ય કાલકસૂરિને નેતૃત્વ નીચે અને સુરાષ્ટ્ર કલોકોને હાથે પડયું. તે પછી શકલોક ઉજજેનની ગાદીએ આવ્યા અને આંધ્રના રાજા ગૌતમીપુત્ર સાતકર્ણિ જે ચારેક વર્ષ પછી પાછી ગાદી ખોઈ તે પછી ઈસ્વી, પૂ. ૧૧૬-૪૪ સુધી રાજ્ય કરી ગયેરૂદ્રદામાએ લીધી એટલે ચષ્ટન કચ્છ-કાઠિ. તેના હાથમાં હતું. તેના અવસાન પછી સુરાષ્ટ્ર યા વાડમાં તો બહુ લાંબે વખત રાજા તરીકે ઉપર વિદેશી આક્રમણ થયું અને કુશાનરહ્યો. લગભગ ઈ. ૮૦ થી ૧૧૦ સુધી તે મનાય વંશના ક્ષેત્રના હાથમાં ગયું. એમ લગભગ છે. તે બહુ પ્રતાપી હતા.
૪૦ વર્ષ સુધી સુરાષ્ટ્ર ઉપ૨ ઉત્તર અને દક્ષિણ તેને પુત્ર જયદામાં તેની પછી ગાદીએ બને તરફની બળવાન સત્તાઓના હુમલાઓ આવ્યો, પણ તે બહુ પરાક્રમી ન હતા. બબ્બે બરાબર ચાલુ રહ્યા. એ હુમલાઓથી સુરાષ્ટ્રની તેના સમયમાં તેના પિતાએ મેળવેલે ઘણે પ્રજા પણ થાકીને ત્રાસી ગઈ હતી. તેમને તે ખરા વિસ્તાર તેની પાસેથી બીજી પ્રબળ એક એવા પ્રબળ રાજાની જરૂર હતી ને એવા સત્તાઓએ છીનવી લીધો હતો.
પુરુષને રાજા બનાવવા ચાહતી હતી કે જેનાં જયદામા પછી તેને પુત્ર રૂદ્રદામા સંરક્ષણનીચે પિતાની સંસ્કૃતિની, જાનમાલની, પ્રજાના પ્રતિનિધિ તરીકે રાજ્યસન ઉપર ને મુકની બહાદુરીપૂર્વક રક્ષા કરી શકે. તેથી આવ્યા. તે તેના દાદા ચટન જે પ્રબળ સરાષ્ટ્રની સમસ્ત પ્રજાએ રાજા રૂદ્રદામાના પ્રતાપી ને તેજસ્વી રાજવી હતે. શરૂઆતમાં તે તે પસંદગી કરી, તેમાં પ્રજા સફળ નિવડી, એટલું મહાક્ષત્રપ ચપ્ટન સાથે કચ્છમાં રહેતું જ નહીં ખૂબ આબાદ અને સુખી થઈ હતું, પરંતુ પાછળથી તે તે ભારે યશસ્વી રૂદ્રદામાએ પ્રજાની રક્ષામાં રાજ્યના શાસન ને વિજેતા તરીકે વિખ્યાત થયે. અને વિસ્તારમાં અપૂર્વ કૌશલ્ય, કનેહ ને
તેના પિતાના વખતમાં સૌરાષ્ટ્રને ઘણે બહાદુરી બતાવ્યા. સાથે સાથે પોતાની જાતને પ્રદેશ છીનવાઈ ગયો હતે, બલકે આખા તેણે આર્ય સંસ્કૃતિમાં ઓતપ્રોત કરી, સુરાષ્ટ્રને મુલક સાતવાહન વંશના રાજા- રૂદ્રદામાને રાજય અમલએના તાબામાં હતા.
સુરાષ્ટ્રને સત્તાધીશ બની રદ્રદામાએ - જ્યારે શકલેકે પહેલવહેલા સૌરાષ્ટ્રમાં જીવનના દરેક અંશમાં આર્યસંસ્કૃતિને અપઆવ્યા ત્યારે ત્યાંનું રાજ્ય પ્રજાસત્તાક હતું. નાવી, રાજકારભારમાં પ્રાચીન પ્રથાઓને બહુ નાના નાના લોકસંઘે પિતાના વિભાગનું જતનપૂર્વક સંભાળી રાખી, પ્રજા પંચાયત, રાજ્યતંત્ર ચલાવતા હતા. ધીમે ધીમે વિદેશી પ્રજાપ્રતિનિધિ-લકસંઘની સ્થાપના કરી, એના હુમલાઓથી આ તંત્રવ્યવસ્થા નષ્ટ થઈ સલાહકાર મંત્રિમંડળ અને કાર્યવાહક મંત્રિThey were conquered by Chandra-Gupta II, Vikramaditya, the son of Samudra- Gupta,
Ancient India as described by
Ptolemy P. 373.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
