________________
: ૧૦૨ :
[ સમા
નામો આવે છે અને તેના પાણી તળાવમાં ગિરનારદરવાજા પાસે ત્રિવેણી સંગમ મળે છે એ હકીકત છે. તે નદીઓનાં વહેણ મેળવી ઉપરકોટની પાછળ થતી થતી મઝે. કઈ તરફ હતાં તે વિચારવાનું રહે છે.
વડી દરવાજા અને સક્કરબાગની વચમાં - હવે એ તળાવની દિશા નકકી કરવાને થઈને નદીના રૂપમાં વહી જાય છે. માટે પ્રથમ ગિરનાર, તે શિલા અને જુના- એટલે કે અશોક શિલાની સામી ગઢની દિશા નકકી કરવી રહી. ગિરનાર એ બાજુએ ઉત્તર પશ્ચિમમાં અર્થાત્ દક્ષિણની પૂર્વ દિશામાં છે. જુનાગઢ પશ્ચિમ દિશામાં લકમટેકરી અને તેની સામે ઉત્તરમાં છે અને તે શિલા લક્ષ્મણ ટેકરીની નીચેના જોગણીટેકરીની વચમાં બંધ હોવો જોઈએ. ભાગમાં એટલે દક્ષિણ દિશામાં છે, કારણ કે સુદર્શન તળાવનું સ્થાન શિલાલેખવાળી લક્ષમણ ટેકરી દક્ષિણ દિશામાં છે. ઉત્તર શિલાની સામેના ભાગમાં ઉત્તર પશ્ચિમમાં દિશામાં પૂર્વ તરફ જોગણી ટેકરી છે અને નિશ્ચિત કરી શકાય. ઉત્તરપશ્ચિમનો ભાગ લગભગ ખાલી જેવે છે. વળી તે તળાવ જનાગઢ શહેરથી ગિરનારમાંથી નિકળેલી નદી દક્ષિણમાં
બહુ દૂર પણ ન હોવું જોઈએ, કારણ કે વહી શકે નહીં કારણ કે ત્યાં
શહેરથી બહુ દૂર ન હોય તે શહેરીઓ ટેકરીઓ છે. વળી અત્યારે દામોદર કડવાળી નદીનું વહેણ ઉત્તર પશ્ચિમ
કે તેને લાભ લઈ શકે અને આ શિલા શહેરમાં છે અને તે ખીણમાં થઈને વધું થી લગભગ માઈલ પણે માઈલ છે. જાય છે. એટલે તે સવણસિક્તા અને એથી પણ એમ અનુમાન કરવાને કારણ પલાશિની નદીઓનાં વહેણ ઉત્તર પશ્ચિ. મળે છે કે તે તળાવ જુનાગઢ શહેર મમાં જુનાગઢ શહેરના ખૂણાના ભાગે અને પ્રશસ્તિની શિલાના સ્થાનની વચલી થઈને વહેતા હોવા જોઈએ અને ત્યાં જ એ જગામાં હોવું જોઈએ. નદીઓનાં વહેણ અટકાવવા બંધ બાંધેલે આ બધે વિચાર કર્યા પછી એમ નિશ્ચિત હે જઈએ..
અનુમાન ઉપર આવી શકાય છે કે ઉપરકોટનો અત્યારે પણ દામોદર કુંડ હાલની પાછલો ભાગ અને અને આ શિલા વચ્ચે તે સોનરખ નદીના હેણમાં જ બાંધે છે તળાવનું સ્થાન હતું. અને તેનું વહેણ લમણુટેકરી અને તેના માપ સંબંધી–તે કેટલું લાંબું,
ગણું ટેકરીને જોડનારા પુલ નીચે પહેલું ને વિસ્તારવાળુ હતું તેની માહિતિ થઈને ઉત્તર પશ્ચિમમાં વહે છે અને તે પણ નિશ્ચિતરૂપે શિલાલેખમાં નથી, છતાં આગળ જઈને અશે કશિલાની સામે થઈ સ્કન્દગુપ્તના શિલાલેખમાં એક માપ*
* શાળામત દતાતં નમજં વિરતારત ઉકિતથાપિ થા.
૩લેષતાથપુviળ = (?) a (?) [...] કતરાતથદવા () થઘર્ષ પરત્રાત્ અર્થાત એકસો હાથ લાંબે, ૬૮ પહે , અને સા ૧ પુરુષ જેટલો ઊંચે બંધ બંધાવ્યો છે,
The Agokan Rock at Girnara P. 39
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
