________________
પ્રકરણ બીજુ
શ્રી સિદ્ધસેન રિને સંસર્ગ ને ત્રણમુક્તિ
પૂર્વાદ્ધ ખંડમાં બતાવ્યા પ્રમાણે મહા- હેવાથી વાદવિવાદ કરવામાં તેણે ઘણી જ સારી રાજા વિક્રમાદિત્યને વીર નિર્વાણ ૪૭૦ માં નામના પ્રાપ્ત કરી હતી. તેમની તર્કશક્તિ રાજ્યગાદીની પ્રાપ્તિ થઈ. લગભગ પાંચેક અદ્ભુત હતી. સિદ્ધસેન સાથેના વાદમાં મોટા વર્ષના રાજ્યસંચાલનમાં એક સંસ્કારી રાજવી મોટા પંડિતો પણ હારી ગયા હતા. આથી તરીકે અવન્તીનું રાજ્ય પ્રજાના સહકાર અને સિદ્ધસેનને વિદ્યાને અહંકાર થયો. અને તેને ધારાસભાની નીતિથી ચલાવ્યું કે તેની એમ જ થયું કે મારા જેવો સમર્થ પંડિત અસર માલવની પ્રજા ઉપર ઘણી જ સારી થઈ. વિશ્વમાં અન્ય નથી, માલવ પ્રજાને જોઈને શૂરવીર, સ્વાભિમાની અને આર્યાવર્તની અવિચલ ટેકને સાચવનારો જેને જ્ઞાનનું અજીર્ણ થયું છે અને વિદ્યાની રાજવી કુદરતી સંજોગોમાં પ્રાપ્ત થતાં ખુમારી ચઢી છે એવા સિદ્ધસેન દિવાકરે માલવની પ્રજાએ છૂટકારાને દમ ખેંચ્યો. પિતાનું મહત્તવ દર્શાવવા દેશાટન શરૂ કર્યું. માલવની લડાયક પ્રજાએ અવન્તી પ્રત્યે આ અહંકારી પંડિતે વિચિત્રતાભર્યો વેષ ગ્રહણ પિતાની વફાદારી દાખવવામાં જરાયે કચાસ ન કરી. એક દિવસ વિક્રમના દરબારમાં આવી ૨ાખી. મહારાજા વિક્રમાદિત્યે બાલસખા ભટ્ટ. પોતાને મત દશ, સિહસેનજીએ એક માત્રની મિત્રતાની કદર કરતાં અમાત્યની પકવી ખભે લાંબી નીસરણી ભરાવી અને બીજે ખભે અર્પણ કરી હતી અને યોગ્ય વર્ષાસન બાંધી માછીની જાળ બાંધી, એક હાથમાં કેદાળી આપી ગુરુઋણ ઓછું કર્યું..
રાખી અને બીજા હાથમાં ખડે પગે લીધે. પ્રતિષાનપુરના સમર્થ દેત્રષિ ના મના કર્ણાટકના રાજાએ તેના આવા વિચિત્ર વયે વૃદ્ધ પુરોહિતને પંડિત શિરોમણિ સિદ્ધસેન વેષનું કારણ પૂછતાં તેણે જવાબ આપે કેનામે ચતુર અને શક્તિશાળી પુત્ર હતો. આ હું એટલી બધી વિદ્યા ભણ્યો છું કે તેના સિ સેન શાઅપારંગત અને પ્રબળ તશાળી બે જાથી મારું પેટ ફાટી ન જાય તે હેતુથી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com