________________
કરવી એવી છે. યુદ્ધ સિવા
હતી અને
વિક્રમાદિત્ય ] રાક” જેમાં અશોકની ચૌદ આજ્ઞાએ કોત. શકાય કે તે એક ચક્રવર્તી જે રાજા હતા. થયેલી છે તેમાં આ પ્રશરિત આળેખાયેલી છે. વળી તે કેવળ રાજા, લો કે તે રૂદ્રદામાની પ્રશસ્તિ તરીકે વિખ્યાત છે. હવે એટલું જ નહીં પણ કુશળ નીતિનિપુણ રાજા રૂદ્રદામાએ જીતેલા રા - હેવા સાથે વિદ્વાન અને શાઅપારંગત પણ હતે.
તેની જુનાગઢની પ્રશસ્તિ ઉપરથી તેના આર્ય સંસ્કારોએ પણ તેના ઉપર સારી રાજ્ય વિસ્તારનો પૂરો ખ્યાલ આવી શકે છે. છાપ પાડી હતી. પરિણામે તેણે યુદ્ધ સિવાય
તેણે પૂર્વઆકર, પશ્ચિમઆકર અને માનવહત્યા ન કરવી એવી પ્રતિજ્ઞા પણ કરી અવન્તિના પ્રદેશો જીતી લીધા હતા. અનૂ
હતી અને જીવંતપર્યત પાળી હતી. પદેશ અથવા માહિમતી કે માખ્યાતા
તે શરીરે-દેખાવે સુંદર ને આકર્ષક પણ
હતો અને એ શિલાલેખથી જણાય છે કે તેણે હાલને નીમાડ વિભાગ તેણે કબજે કર્યો ૬ હતે. આનર્ત દેશ જે દ્વારકાની આસપાસ
ઘણુ સવયંવરોમાં રાજકુંવરીઓની વરમાળા નો મુલક અને સુરાષ્ટ્ર-જુનાગઢની
ધારણ કરી હતી. આસપાસને મુલક તે પણ તેના તાબામાં રાજા રુદ્રદામાના ઉત્તરાધિકારીઓ – હતો. શ્વજ-સાબરમતીના કાંઠાને મુક, તેણે ઈ. સ. ૧૩૦ થી ૧૫૦ એટલે કુલ મરુદેશ-મારવાડની ભૂમિ, કછ જે કાઠિ. વીસ વરસ રાજ્ય કર્યું હતું. તેની રાજ્યવ્યવયાવાડ ને સિન્ધની વચ્ચેનો પ્રદેશ તે સ્થાને લીધે તેની પાછળ પણ બહુ લાંબા સમય પણ તેની સત્તા નીચે હતે. સિધુ- સુધી ક્ષત્રપ રાજાઓના હાથમાં તેની ગાદી ટકી સૌવીર દક્ષિણ સિંધની ખીણવાળા પ્રદેશ રહી હતી. રૂદ્રદામા પછી તેની જ ગાદી ઉપર અને કુકર-રાજપુતાના અમુક ભાગ ઉત્તરાધિકારી તરીકે તેના બે પુત્રો દામજદશ્રી પણ તેણે જીતી લીધા હતા. અપરાન્ત- અને રૂદ્રસિંહ થયા, મોટો પુત્ર ગાદીવારસ ઉત્તર કેકણને પ્રદેશ, અને નિષાદ–વરાડ થા, તે રાજાનું ખાસ વર્ણન મળતું નથી, પણ દેશ તેના રાજ્ય વિસ્તારમાં ગણાતા હતા. તેના સિકકાઓમાં “ક્ષત્રપ” અને “મહાક્ષત્રપ” યૌધેયોને ભાવલપુરવાળો પ્રદેશ આખો કોતરેલું મળી આવે છે. એટલે સંભવ છે કે તેણે જીતી લીધે હતો. પશ્ચિમ વિધા- પહેલાં તે રૂદ્રદામાની નીચે કે પ્રદેશનો ચળને મુદ્રક અને પુલુમાયીના દક્ષિણનાં સૂબે હોય અને પાછળથી ગાદીએ આવતાં પ્રદેશે આંધ વિગેરે પણ તેને હરાવીને મહાપ કહેવાતે હેય. રૂદ્રદામાએ પડાવી લીધા હતા.
તેના સિક્કાઓ ઉપર જાદુ જુદુ અર્થાત કરછ-કાઠિયાવાડને સિશ્વના લખાણ મળી આવે છે, તે આ પ્રમાણે છેસમુદ્ર કિનારાથી માંડીને ગુજરાત, માર- (૨) trણો મહાગ્રામ રામપુત્ર વાડ, રજપૂતાના, માળવા અને પંજા રાણો ક્ષત્રપ રામાયણ બમાં સતલજ સુધીને ભાગ રૂદ્રદામાના
क्षित्रपस रुद्रद्रामपुत्रस છત્ર નીચે હતું, એ ઉપરથી એમ કહી રાજ્ઞ ક્ષત્રાણ વાયત્તવપ્રય
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
