________________
रागद्वेषादिकल्लोलैरलोलं यन्मनो जलम् ।
स पश्यत्यात्मनस्तत्त्वं स तत्त्वं * नेतरो जनः ॥३५॥
अन्वयार्थ ( यन्मनो जलम् ) जिसका मन रूपी जल ( रागद्वेषादिकल्लोलैः) राग-द्वेष आदि लहरों से (अलोलं) चंचल नहीं होता (सः) वही व्यक्ति (आत्मनः तत्त्वं ) आत्मा के यथार्थ स्वरूप आत्मतत्त्व को ( पश्यति) देखता है - अनुभव करता है [ तत् ] ( तत्त्वं ) उस आत्मतत्त्व को ( इतरो जनः न ) अन्य कोई - राग-द्वेष आदि कल्लोलों से आकुलितचित्त व्यक्ति नहीं देख सकता है।
Only the man whose mind-by way of explanation, water - is not disturbed by the waves of imperfections like attachment and aversion can see (experience ) the pure soul-nature; others whose minds are disturbed by the waves of imperfections like attachment and aversion cannot see the pure soul-nature.
ācārya Pūjyapāda'sIstopadeśa:
रागद्वेषद्वय दीर्घनेत्राकर्षणकर्मणा ।
अज्ञानात् सुचिरं जीवः संसाराब्धौ भ्रमत्यसौ ॥
*
EXPLANATORY NOTE
( ११ )
Our soul, due to nescience (ajñāna), keeps on pulling either end of the long rope — one end symbolizing attachment (rāga) and the other aversion (dveṣa) - and, as a consequence, whirls around in the cycle of births and deaths (samsara) for a very long time.
पाठान्तर
Verse 35
तत् तत्त्वं
......
57
