________________
પાણી-વલોણું કર્યા જ કર્યું, કર્યા જ કર્યું, શું મળ્યું ? શું મળી શકે ? અહીં જ ભાવનની વિશેષતા સમજાય. બુદ્ધિ દ્વારા આપણને ખ્યાલ આવી જ જાય કે આનો કોઈ અર્થ નથી. પરંતુ અનાદિની સંજ્ઞા એવું વર્તુળ બનાવી નાખે, જ્યાં તમે વિચારી ન શકો. ને વર્તુળમાં ફર્યા કરો.
ભાવન... ‘યોગશતક’માં પૂજ્ય હરિભદ્રાચાર્યે ભાવનને અસત્પ્રવૃત્તિ પર રોક લગાવનારું કહ્યું છે.
ભાવન રસને મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહારાજે ભક્તિના પર્યાય તરીકે લેખ્યો છે : ‘સાચી ભક્તિ રે ભાવન રસ કહ્યો.’૨
શું છે આ ભાવન રસ ?
શ્રુત જ્ઞાન અને ચિંતા જ્ઞાન પછી ભાવના જ્ઞાન આવે છે સાધના માર્ગ ૫૨. ભાવન રસ છે ભક્તિમાર્ગ ૫૨.
ભાવના જ્ઞાન... એક નાનકડી પંક્તિ લીધી : ‘અસ્તિ શ્વેત્ પ્રન્થિભિજ્ઞાનમ્...' ગાંઠોને ભેદે તે જ્ઞાન. ભીતર ઊતર્યા જ કરે આ પંક્તિ. ભીતર, ભીતર. હૃદયને એ ભીંજવે. આ ભીંજામણ સાધકને કઈ કક્ષાએ ઊંચકે છે એનું મજાનું ચિત્ર યોગશતક ટીકા આપે છે; ઔત્સુક્ચ નિવૃત્તિ પદ દ્વારા. સાધનાને મળેલો આ કેવો મઝાનો વળાંક ! સાધનાને લોકો જોડે સંબંધ ન રહ્યો. ઔત્સુક્ય નિવૃત્તિ. લોકોએ પોતાની સાધના માટે શું કહ્યું, શું નહિ એની સાથે સંબંધ સાધકને ન રહ્યો.
(૧) અક્ષવિત્તિનિળિવિત્તિસંગનું; ગાથા : ૬૬, યોગશતક (૨) પદ્મપ્રભ જિન સ્તવન
(૩) ગાથા : ૬૬
સમાધિ શતક
૧૨
