________________
હોય છે, તેથી તે મોક્ષસુખનો પ્રાપક છે. મોક્ષસુખ ઃ પોતાની ભીતર હોવાનું સુખ. સ્વરૂપસ્થિતિનો આનંદ.
સ્વરૂપસ્થિતિને પામવાની ઇચ્છા સ્વરૂપસ્થિતિની પ્રાપ્તિમાં ફે૨વાય છે. હા, એ ઇચ્છા બળુકી જોઈએ. ઇન્દ્રિયના વિષયો પરથી મન દૂર દૂર સરી ગયેલું હોય એવી સ્થિતિમાં રહેલી ઇચ્છા. પ્રત્યાહાર ઃ જે ધ્યાનમાં ફેરવાશે.૧
આત્માનન્દમાં ડૂબકી લગાવવાથી શું થાય એની વાત સરસ રીતે કહેવાઈ છે : આત્માનન્દની આછી સી ઝલક અને પરથી છૂટકારો. પર પદાર્થો કે વ્યક્તિઓ પરની આછી સી પ્રતિબદ્ધતા પણ અહીં રહેતી નથી. એટલે ભિક્ષાચર્યા આદિ આવશ્યક કાર્ય પણ અહીં થયા કરે છે; સહજ રૂપે. ભીતરની ધારા, એ સમયે પણ, મઝાથી ચાલ્યા કરે છે.
3
મહોપાધ્યાયજી પોતાની આત્માનુભૂતિની કેફિયત વર્ણવતાં કહે છે ઃ આત્મસ્થ કે આત્મજ્ઞ સાધક આત્મદશાને પામે તેમાં શી નવાઈ છે ? આત્મજ્ઞોના વચનને સાંભળવાથી ને અનુપ્રેક્ષવાથી અમે પણ આત્માનુભૂતિને માણીએ છીએ.૪
(૧) જ્ઞાનયોગસ્તપ: શુક્રમાત્મરત્યેક્ષળમ્ ।
इन्द्रियार्थोन्मनीभावात्, स मोक्षसुखसाधकः ॥ ४९९ ॥ अध्यात्मसार
(૨) ન પપ્રતિવન્ધોસ્મિન્ – નqોડપ્યાત્મવેવનાત્ ।
-
શુભં વર્ગાપિ નૈવાત્ર, વ્યાક્ષેવાયોપગાયતે II ૬૦૦ II .સા.
(૩) વેદનિર્વાહમાત્રાર્થા, યપિ મિક્ષાટનાગિ ।
क्रिया सा ज्ञानिनोऽसंगान्नैव ध्यानविघातिनी ॥ ५०५ ॥ अ.सा.
(૪) બ્રહ્મસ્થો બ્રહ્મરો, બ્રહ્મ પ્રાપ્નોતિ તત્ર જિં વિત્રમ્ ।
ब्रह्मविदां वचसाऽपि, ब्रह्मविलासाननुभवामः ॥ ९१४ ॥ अ.सा.
સમાધિ શતક
|૫૮
