________________
કેટલી સરસ આ દૃષ્ટિઓ !
અહીંયા પ્રસ્તુત કડીમાં પ્રારંભિક સાધકને જગત કેવું લાગે છે તેની વાત પણ કરાઈ છે અને ઊંચકાયેલ સાધકને જગત કેવું દેખાય છે તેની પણ વાત કરી છે.
ભાસે આતમજ્ઞાન ધુરી,
જગ ઉન્મત્ત સમાન;
આગે દઢ અભ્યાસતેં,
પથ્થર તૃણ અનુમાન...
પ્રારંભિક આત્મસાધકને લોકો દ્વારા થતી ક્રિયાઓ ઉન્મત્ત જેવી, પાગલ જેવી લાગે. પાગલ માણસની ક્રિયાને ફળપ્રાપ્તિ જોડે સંબંધ હોતો નથી; તો અહીં પણ આવું જ છે ને ? જેમ કે, ધન વધ્યું, તેથી સુવિધા કોઈક રૂપે મળી એમ કોઈ માને ત્યાં સુધી હજુ ચાલે; પણ ધનની વૃદ્ધિ સાથે આનંદની વૃદ્ધિને કોઈ સાંકળે તો શું સમજવું ?
ધનની વૃદ્ધિ સાથે સુખની વૃદ્ધિનું કોઈ સમીકરણ છે ખરું ? લાખ રૂપિયાવાળાને જે સુખ છે, તે કરતાં કરોડ રૂપિયાવાળાને સોગણું સુખ હોય જ એવું કહી શકાય ?
તો, પ્રારંભિક સાધકને લોકોની ક્રિયા અર્થશૂન્ય લાગે છે.
ઊંચકાયેલ સાધકને જગતમાં ચાલતા ક્રિયાકલાપો પથ્થર અને તણખલાં જેવા, ફેંકી દેવા જેવા લાગે છે.
સમાધિ શતક
૧૩૧
