________________
કહે છે કે પરમ ચેતનામાં ન તો વિભાવ-કર્તૃત્વ હોય છે, ન સ્વભાવ કર્તૃત્વ; ત્યાં હોય છે માત્ર અસ્તિત્વ.)
:
સાધક પૂછે છે ઃ કેટલો સમય પોતે ધ્યાનમાં રહે ? ગુરુ એને કહે છે ઃ નદી જ્યારે તને સ્થિર લાગે અને દૂર રહેલો પેલો પુલ હાલતો-ચાલતો લાગે ત્યારે ધ્યાન પૂરું કરવાનું.
સાધક ધ્યાનમાં લાગી જાય છે.
એક તબક્કે નદી એને સ્થિર લાગે છે. સ્થિર એ અર્થમાં કે એના વેગનો કોઈ અર્થ દેખાતો નથી. દોડ્યા કરે છે, દોડ્યા કરે છે એ. પણ શા માટે ? દોડ નિરર્થક છે એ સંદર્ભમાં એને નદી સ્થિર લાગે છે.
અને પુલ સાધકને હાલતો-ચાલતો દેખાય છે / અનુભવાય છે. પુલના એક એક ભાગમાં પરમાણુઓનો પુંજ ચલાયમાન વરતાય છે.
જગત કેવું છે ?
યોગસૂત્રમાં મહર્ષિ પતંજલિ કહે છે કે દૃશ્યમાંથી દ્રષ્ટાનો રસ ગયો; પછી દૃશ્ય જેવું કંઈ જ નથી. દૃશ્ય સારું કે નરસું ત્યાં સુધી જ છે, જ્યાં સુધી દ્રષ્ટાને દૃશ્યમાં રસ છે.
‘જ્ઞાનસાર'માં મહોપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજે જગતને માત્ર જાણવા જેવું કહ્યું છે. તમે એના પર્યાયોને જાણો - દરેક દ્રવ્યોના; તો એ
૧. તÉ દૃશ્યસ્થાત્મા ॥
૨. મતે યો ખત્તત્ત્વ, સ મુનિ: પરિતિતઃ ॥ જ્ઞાનસાર, ૧૩/૧
સમાધિ શતક
| ૧૨૯
