________________
વ્યક્તિમાં તો દૃષ્ટિકોણ આવો રાખી શકાય : દરેક આત્મા સિદ્ધ ભગવંતના જેવા અનંતા ગુણોથી યુક્ત છે... જેથી કોઈના પ્રત્યે તિરસ્કાર
ન થાય.
દ્રષ્ટાભાવ.
માત્ર જોવાનું.
વસ્ત્ર જેવું પણ મળ્યું, નિર્દોષ; સાધુ પહેરે છે. એને વસ્ત્રના જાડાપણા કે પાતળાપણાનો કોઈ ફરક નથી પડતો. ખરબચડું છે કે સુંવાળું છે ઐનો પણ એને મન કોઈ અર્થ નથી. વસ્ત્ર વસ્ત્ર છે.
જ્ઞાતાભાવ અને દ્રષ્ટાભાવમાં એક ફરક એ પણ છે કે દ્રષ્ટાભાવ માત્ર વર્તમાન કાળના સંદર્ભમાં ઉપયોજાય છે. તમે જુઓ છો અને ગમા- અણગમાની વિચારણા કરતા નથી. જ્ઞાતાભાવને ત્રણે કાળનો સંદર્ભ છે. ભૂતકાળની ઘટનાનું સ્મરણ થઈ આવ્યું, ત્યાં પણ રાગ-દ્વેષ ન થવા જોઈએ. ભવિષ્યકાળની વિચારણામાં પણ રતિ-અરતિભાવ ન ઊઠવો જોઈએ.
સાધક ધીરે ધીરે જ્ઞાતાભાવ અને દ્રષ્ટાભાવ ભણી ગતિ કરે છે. ગુણાનુભૂતિ થયા કરે છે.
આ જ રીતે ક્ષમા ગુણનો પણ અનુભવ કરી શકાય...
‘આત્મા વડે’... આત્મગુણાનુભૂતિ વડે.
સમાધિ શતક
/૧૧૨
