________________
ઇકહાર્ટ પોતાની ભીતર મગ્ન હતા. ત્યાં તેમના જ ગામનો એક ભાઈ ત્યાંથી પસાર થઈ રહેલો, તેણે ઈંકહાર્ટને જોયા. તે ત્યાં આવ્યો અને એણે ઔપચારિક વાતો શરૂ કરી. શિષ્ટાચાર એવી વસ્તુ છે કે તમે કોઈને ઉઠાડી શકો નહિ. ઈકહાર્ટને પરાણે વાતોમાં જોડાવું પડ્યું.
એક કલાકે પેલો ઉઠ્યો અને એણે કહ્યું : તમે એકલા બેઠા હતા ને, એટલે તમને કંપની આપવા હું બેઠેલો !
તેની સમક્ષ બોલવાનો કોઈ અર્થ નહોતો; પણ ઈંકહાર્ટ સ્વગત બોલ્યા : ભાઈ, તમે તો મારી કંપની તોડાવી ! હું મારી પોતાની કંપનીમાં જ હતો !
યુરોપમાં, ત્યાંની સંસ્કૃતિને અનુરૂપ એક મઝાની વાત છે : Two is the company, and three is the crowd. (બે એટલે કંપની / મિત્રાચારી, ત્રણ એટલે ટોળું.)
ભારતીય સભ્યતામાં આ વાત આ રીતે બદલાશે : One is the company, and two is the crowd.
એકાંતનો વૈભવ જ્યારે ખીલેલો હોય, તમે એકલા તમારી જાતને પરિપૂર્ણ તરીકે અનુભવતા હો ત્યારે આનંદ જ આનંદ હોય છે. એકાંત સાથે મૌન તો હોય જ. પણ એ મૌન વિચારોનું હોય તો દિવ્ય આનંદનો અનુભવ
થાય.
મને એક સાધક મળેલ. તેઓ એક મૌન આશ્રમમાં જઈ આવેલા. તેમણે મને ત્યાં થયેલ અનુભવની વાત કરી હતી. તેમના શબ્દોમાં : ‘ત્યાં એક
સમાધિ શતક
૯ ૧
