________________
સંત કબીરજી આ પ્રતીતિની વાત સરસ શબ્દોમાં કરે છે : ‘મૈં કહતા અંખિયન દેખી, તૂ કહતા કાગદ કી લેખી.'
શ્રદ્ધા. પ્રતીતિ : સ્વરૂપાનુસાનની. પ્રભુનું નિર્મળ રૂપ જોતા હો અને લાગલું જ લાગે કે આવું તો મારી ભીતર પણ છે !
આ પ્રતીતિ ધારદાર રીતે અનુભવાય છે ત્યારે સ્વગુણોનો અનુભવ થાય છે.
તમે કંઈક જાણી રહ્યા છો, પણ એ જાણવાનું રાગ, દ્વેષ કે અહંકાર તરફ તમને ન લઈ જાય તો તેને જ્ઞાન ગુણ કહેવાય. સાધકના સન્દર્ભે એ છે જ્ઞાતાભાવ.
આવી જ રીતે તમે કોઈ દશ્ય જોઈ રહ્યા છો. પણ ત્યાં માત્ર જોવાનું થાય છે; રાગ-દ્વેષની અનુભૂતિ નથી થતી; તો એ છે દ્રષ્ટાભાવ.
સ્વગુણાનુભૂતિ સ્વરૂપાનુભૂતિમાં ફે૨વાય છે. તમે છો અમલ, અખંડ, અલિપ્ત.
મઝાનાં અનુષ્ઠાનો તે સાધનાની લંબાઈ. પ્રભુના પ્યારા શબ્દોનું શ્રવણ, વાંચન તે પહોળાઈ. અનુભૂતિ છે ઊંડાઈ.
યાદ આવે સાધકશ્રેષ્ઠ ઋષભદાસજી. સાધનાના આનંદની કેફિયત આપતાં તેમણે કહેલું : એક ખમાસમણ આપું છું અને એટલો તો આનંદ ભીતર છલકાય છે કે નાનકડું હૃદયનું તન્ત્ર એ આનંદને ઝીલી શકશે કે કેમ એની વિમાસણ થાય છે.
સમાધિ શતક
| 13
૧૩