________________
પ્રક્રિયાઓ ભેદજ્ઞાનના અભ્યાસ માટે જરૂરી છે. એ અભ્યાસ પરિપક્વ થવા લાગે તેમ આ પ્રક્રિયાઓમાંથી વારંવાર પસાર થવાનું જરૂરી નથી બનતું.
સામી બાજુ, ભેદજ્ઞાન ન મળે તો ગમે તેવાં કષ્ટો પણ સંસારના છેડા સુધી લઈ જઈ શકતા નથી.
જો કે, અહીં એક વાત નોંધવી ઘટે કે, આથી, પરિષહસહનની શાસ્ત્રકથી વાતનો છેદ નથી ઊડતો. પરિષહસહનને વ્યવહાર ચારિત્રની પ્રતિષ્ઠા આપવામાં આવી છે. નિજગુણ સ્થિરતાને નિશ્ચય ચારિત્રની.
રોગ આદિ વડે એક સાધક ટેવાયેલો છે. તો શરીરમાં ગમે ત્યારેં તાવ, શરદી કે મોટા કોઈ રોગો થશે; પણ એ રોગોની અભ્યસ્તતા હોવાને કારણે સાધનામાં વિક્ષેપ નહિ ઊભો થાય.
(૧) પરિષહ-સહનાદિક પરકારા, એ સબ હૈ વ્યવહારા હો; નિશ્ચય નિજગુણ ઠરણ ઉદારા, લહત ઉત્તમ ભવપારા હો...
- નવપદપૂજા, પં.પદ્મવિજયજી
સમાધિ શતક
૭૮
