________________
વિનોબાજીના પ્રસંગને ફરીથી જોઈએ. પૃષ્ઠભૂ છે પત્રકાર પરિષદની. પત્રકારો પ્રશ્નો પૂછી રહ્યા છે. જવાબો અપાઈ રહ્યા છે. સામાન્યતયા કુતૂહલ હોય : શું પુછાશે ? અથવા તો, હમણાં જે જવાબ આપ્યો તેથી આ બૌદ્ધિક માણસો કેવા પ્રભાવિત થયા હશે એવું આકલન કરવા માટે બુદ્ધિ જઈ શકે.
વિનોબાજીના જવાબ પરથી લાગે કે બુદ્ધિ અહીં ઢળી ચૂકી છે. ન બુદ્ધિ અહીં અતીતમાં સરવાની કોશિશમાં છે. ન ભવિષ્ય તરફ એની ગતિ છે.
વર્તમાન ક્ષણોની ઉદાસીનભાવની પૃષ્ઠભૂ પર મન્ત્રજાપ થયા કરે છે. કદાચ, પ્રશ્નોનો જવાબ ઉપરનું મન આપી રહ્યું હશે ત્યારેય અંદરનું મન મન્ત્રજાપ કરી રહ્યું હશે.
સાધનાના આ સ્તર પર પહોંચવું છે, જ્યાં સ્વભાવનો લય સતત ઘૂંટાયા કરાતો હોય.
કોઈ ભક્ત મુનિરાજના દેહને ચન્દન વડે લીંપે. કોઈ મનુષ્ય એ દેહને શસ્ત્ર વડે લોહીલુહાણ કરે છે. શો પ્રતિભાવ હશે મુનિરાજનો ? કશો જ નહિ. શરીર પર કશુંક થઈ રહ્યું છે. સાધકને એની જોડે નિસબત નથી.
સીધી વાત છે ને ! સાધના જોડે સંબદ્ધ હોય એ ઘટના જોડે જ સાધકને સંબંધ છે. બીજી કોઈ ઘટનાઓ જોડે નહિ.
હા, કોઈ પણ ઘટનાને સાધનાના સહાયક પાસા તરીકે જોઈ શકાય ત્યારે તેને તે રીતે જોવામાં સાધકને વાંધો નથી.
એટલે, યા તો ઘટનાને સાધનાના સહાયક તત્ત્વ તરીકે જોઈ શકાય. અથવા તો, ઘટનાથી પર રહેવાય.
સમાધિ શતક
| ૯ ૫
