________________
લેતાં ખ્યાલ આવે કે તે વાસ્તવિક નથી. તેની ઊંડાઈ આભાસી છે. દેખાવ પૂરતી જ.
તો, પરમાં ડૂબી ન શકાય. એટલે જ પરભાવ-મગ્નતા જેવો શબ્દ- પ્રયોગ વપરાતો નથી. તમે પરથી લપેટાયેલા, વીંટળાયેલા હોઈ શકો. અને એટલે, પરભાવ-લિપ્તતા જેવો શબ્દપ્રયોગ કરી શકાય.
આ પૃષ્ઠભૂ પર કડીને ખોલીએ : ‘નૈગમ નયકી કલ્પના, અપ૨મ ભાવ વિશેષ; પરમ-ભાવમેં મગનતા, અતિ વિશુદ્ધ નયરેખ.’
અહીં વ્યવહાર (નૈગમ નય) અને નિશ્ચય નયનું સમતોલન સમજવા જેવું છે. નિશ્ચય દૃષ્ટિ માત્ર ‘સ્વ’માં ડૂબવાની વાત કરશે.
જેમકે, ચારિત્ર એટલે નિજગુણસ્થિરતા આ નિશ્ચય નયની વ્યાખ્યા છે.
અહીં પ્રશમરતિ પ્રકરણે આપેલ સાધકનું એક પ્યારું વિશેષણ યાદ આવે ઃ ‘સ્વમુળાભ્યાસરતમતે:’ પોતાના ગુણોના અભ્યાસમાં ઓતપ્રોત થયેલ વ્યક્તિત્વ છે સાધકનું.
શુભ દ્વારા શુદ્ધમાં જવાની આ વાત થઈ. શુભ, શુભનો વેગ અને શુદ્ધ. પ્રભુભક્તિ કે સ્વાધ્યાયની શુભની મઝાની ધારા ચાલતી હોય... એમાં પ્રભુના કોઈ ગુણ પર અનુપ્રેક્ષા થાય કે સ્વાધ્યાયની કોઈ પંક્તિ પર અનુપ્રેક્ષા થશે તો એ થશે શુભનો વેગ. અને એ વેગ પ્રભુગુણની (ને એ દ્વારા સ્વગુણની) અનુભૂતિ કે સ્વાધ્યાયમાં આવેલ પંક્તિમાં કહેલ આત્મદશાની અનુભૂતિ થાય તો તે શુદ્ધ દશા.
(૧) નિજગુણ સ્થિરતા ચરણ તે પ્રણમો, નિશ્ચય શુદ્ધ પ્રકાર...
સમાધિ શતક ૧૦૯
