________________
સાધક માટેનો ક્રમ થશે : વૈરાગ્ય - રુચિ, વૈરાગ્ય - રુચિ, વૈરાગ્ય - રુચિ... ત્યાગના સંસ્કારને કારણે વિરાગ જન્મશે, જે પરની અનાસ્થામાં પરિણમશે. એનાથી સ્વગુણો પરની રુચિ પનપશે... ફરી એ ભૂમિકા પર વૈરાગ્ય દઢ બનશે. એથી રુચિની દઢતા... આવો ક્રમ ચાલશે.
મહોપાધ્યાય યશોવિજયજી પૂજ્યપાદ આનન્દઘનજી મહારાજને મળવા માટે ચાલ્યા : કંઈ કેટલીય ગૂથી હતી સાધનામાર્ગની; અનુભૂતિવાન મહાપુરુષના સમાગમ વિના એ શી રીતે સૂલઝે ?
ઉપાધ્યાયજી ચાલ્યા. ને સામેથી પૂ. આનન્દઘનજી જાણે કે એમને મળવા ન આવતા હોય તેમ સામે આવે. પણ કેવા આનન્દઘન ? ‘મારગ ચલત ચલત ગાત, આનન્દઘન પ્યારે... રહત આનન્દ ભરપૂર...' આનન્દઘનજીનું આ પ્રથમ દર્શન જ કેવું તો અભિભૂત કરી દે તેવું હતું ! માર્ગમાં ચાલવાનું પણ ચાલુ હતું અને ભીતરનું ગાન પણ ચાલુ હતું. ને ભીતરના એ ગાનનું બહાર આવેલું સ્વરૂપ હતું દિવ્ય પ્રસન્નતા... મુખ પરની એક અજબ કાન્તિ. જોતાં જ લાગે કે ‘ત્રિકું લોગથૅ ન્યારો' આ શિખર-પુરુષ છે. ત્રણે લોકમાં જેની જોડ ન મળી શકે તેવું વ્યક્તિત્વ.
‘તાકો સરૂપ ભૂપ, ત્રિકું લોગસ્થે ન્યારો, વરસત મુખપર નૂર; સુમતિ સખીકે સંગ, નિતનિત દોરત, કબહું ન હોતહી દૂર...’ સુમતિ એટલે શુદ્ધ જ્ઞાન. અનુભવ દશા. આનંદઘનજી ચાલતા હોય અને લાગ્યા કરે કે એક અનુભવ દશા ચાલી રહી છે. સાક્ષાત્ અનુભૂતિ ચાલી રહી છે. વ્યક્તિબોધનો ભાવ નથી ઉપસતો એ ક્ષણે. માત્ર અનુભૂતિ બોધનો ભાવ ઝલકે છે.
સમાધિ શતક
૨૧
/1