________________
છે. જેમાં કંઈ રસ છે જ નહિ, એવા આ બહિર્ભાવના ખેલમાં પોતે કેટલા લાંબા સમય સુધી રમ્યો !
કેમ બન્યું આવું ?
બહિર્ભાવમાં એવું કોઈ જ આકર્ષણ નહોતું, જે બૌદ્ધિક મનુષ્યને ખેંચી શકે. માત્ર વિકલ્પ ન હોવાના કારણે પોતે એમાં રહ્યો.
હવે વિકલ્પ મળ્યો છે સ્વના આનંદનો... હવે આનંદ જ આનંદ...
-
તૈત્તિરિય ઉપનિષદ્ નવો આયામ આપે છે : એ કહે છે કે ૫૨મ રસ અને અ૫૨મ રસ જેવું કંઈ છે જ નહિ. રસ એક જ છે અને એ છે ‘તે’ પરમાત્મા. નિર્મલ આત્મસ્વરૂપ. ‘રસો વૈ સઃ'.
રસ એટલે ‘તે’. (રસો વૈ સઃ...) અને ‘તે’ એટલે હું. (સોહમ્.) પરમાત્માનું જેવું નિર્મળ સ્વરૂપ છે, તેવું જ સ્વરૂપ મારું છે.
શ્વેતકેતુ ગુરુકુળમાં વર્ષો સુધી ભણી ઘરે આવ્યો. પિતા ઉદ્દાલકનાં ચરણોમાં પડ્યો. પિતાએ એને પૂછ્યું : જે એક જણાઈ જાય તો બધું જ જાણેલું સાર્થક છે. અને જે એક ન જણાય તો બધું જ જાણેલું નિરર્થક છે એવા એકને તેં જાણ્યો ?
શ્વેતકેતુ તો વ્યાકરણ, સાહિત્ય, અલંકાર, જ્યોતિષ, દર્શનશાસ્ત્ર આદિ ભણીને આવેલો. પિતા કહે છે એવું તો એણે કંઈ જાણ્યું જ નથી. એણે નમ્રતાથી પિતાજીને કહ્યું : ના, પિતાજી, એ એકનો મને કોઈ જ અનુભવ નથી. પિતાએ કહ્યું : તો, ફરીથી ગુરુકુળમાં જા. અને ગુરુ પાસેથી એ ભણી
આવ.
૬૧
સન્મતિ શતક | * પ
