________________
તા. ૬-૮-૫, રવિવાર, શ્રાવણ સુદ દસમ, ૨૦૫૧
૧૬. સભા - અકાળ મૃત્યુ થઈ શકે?
સાહેબજીઃ-જૈનશાસ્ત્રોએ અકાળ મૃત્યુ માન્યું છે. એક માણસ એંસી વર્ષનું આયુષ્ય બાંધીને પૂર્વભવમાંથી આવે છે. આયુષ્યકર્મ પૂર્વના ભવમાં બંધાય છે. તેથી આગલા ભવનું આયુષ્ય અહીંયાં બાંધીને મરવાના છીએ, જે એક જ વખત બંધાય છે. આ રીતે ક્રમમાં જ ચાલે છે.
૧૭. સભા - જો એંસી વર્ષનું આયુષ્ય બાંધ્યું છે, તો ૨૫ વર્ષમાં કેમ પૂરું થાય?
સાહેબજી:- તમારે કર્મગ્રંથ ભણવા જેવો છે. જે રીતે કર્મો બંધાય છે, તે રીતે ઉદયમાં આવે તેવું નથી. લાંબા સમયની સ્થિતિ, અલ્પ સમયમાં પણ ભોગવાઈ જાય. જેમ દોરડાને તમે એક છેડેથી સળગાવવાનું ચાલુ કર્યું, તો તે આગ ધીમે . ધીમે સામે છેડે જતાં અ કલાક થાય; પણ તેને ગૂંચળું વાળીને સળગાવો તો તરત જ ભડકો થઈને બળી જાય. માટે કર્મની સ્થિતિમાં વધઘટ ન થાય તે વાત ખોટી છે. એસી વર્ષમાં ભોગવવાનું હતું તે આયુષ્ય પચ્ચીસ વર્ષમાં ભોગવાઈ જાય, એવું પણ બની શકે.
૧૮. સભા - જ્ઞાની જ્ઞાનમાં અકાળ મૃત્યુ જુએ કે નહિ?
સાહેબજીઃ- આની બહુ જ અર્ધસમજ છે. અમુક એકાંત નિશ્ચયનયને માનનારા છે, તેમણે ઘણી પ્રચાર કર્યો છે કે જ્ઞાનીના જ્ઞાનમાં દેખાય છે તે ભવિષ્ય નિશ્ચિત છે. પરંતુ તેમણે નયવાક્ય પકડી ન શકવાના કારણે ઊંધો અર્થ કર્યો છે. પ્રસંગ એમ છે કે આદિનાથ ભગવાનને ભરત ચક્રવર્તીએ સમવસરણમાં પૂછ્યું કે,
“ભાવિતીર્થંકરનો જીવ આ પર્ષદામાં છે કે નહીં?” પ્રભુએ જવાબ આપ્યો “હા, - તમારા દીકરા અને મારા પૌત્ર જે ત્રિદંડીના વેશમાં છે, તે ચોવીસમા તીર્થંકર . થવાના છે.” ઘણાએ આ વાક્યનો સાર નહીં સમજવાના કારણે, નયની વાત ન પ્રશ્નોત્તરી (પ્રવચનો).