________________
છે. બધી જ મનોકામના ધર્મ દ્વારા ફળે છે, અપુત્રને પુત્ર થાય, વાંઢાને પત્ની મળે, ગરીબને આ જગતમાં જે પણ સારું ભૌતિક દેખાય છે, તે બધું ધર્મના પ્રભાવે મળી શકે છે. જેણે ધર્મ નથી કર્યો તેને આ જગતમાં કાંઈ મળતું નથી. જે પણ મળે છે તે ભૂતકાળમાં ધર્મ આરાધના કરી છે, તેનાથી જ મળે છે. માટે બંને પ્રકારનાં ફળ ધર્મથી મળે છે.
અહીં આનુષંગિક ફળમાં ચિત્તની પ્રસન્નતારૂપ મનનું સુખ લેવાનું છે. જો મુખ્ય ફળ લેવું હોય તો આત્માની પ્રસન્નતા; ત્યાં બંનેનો અભેદ કરી લેવાનો છે. માત્ર ચિત્તની પ્રસન્નતાનું ફળ કહીએ તો મુખ્ય ફળ ન બને. જે વીતરાગને ઓળખીને પૂજા કરે તેને મનની પ્રસન્નતા ખાલી નથી મળતી. પણ સાથે આત્મશુદ્ધિ પણ મળે છે, જેનાથી આત્માનું ઉત્થાન થાય છે. તેથી તેમાં બંને ફળ લેવાનાં છે. માટે તેની સાથે આત્માનું મુખ્ય ફળ સાંકળી લેવાનું છે..
“રેનોને યાતિવૃતિ સાથી પથતિ” ' . ત્યાં પણ ઉપાધ્યાયજી મહારાજાએ કહ્યું છે કે, મન પ્રસન્ન અને આત્મા પણ પ્રસન્ન, બંનેની એક વાત કરી છે. અભેદ કરીને વેશ્યાનું સુખ અને આત્માનું સુખ એક કર્યું છે. આમ તો લેશ્યાનું સુખ અને આત્માનું સુખ જુદું છે, જેમ ! મુનિનો પર્યાય વધે તેમ વેશ્યાનું સુખ વધે છે, તેમાં આત્માનું સુખ સાથે લેવાનું છે. માટે અહીંયાં અભેદ કરીને આ પંક્તિ કહી છે. -
૭૫. સભા - ઘણા કહે છે ચિત્ત પ્રસન્ન હોય તો ધર્મ કરવાનો.
સાહેબજીઃ- આવું કહેનારા તો અક્કલ વગરના છે. મન અપ્રસન્ન હોય ત્યારે
ધર્મ કરવાનો કે અધર્મ કરવાનો? ૭૬. સભા:- પ્રસન્નતા કોના બળે લાવવાની?
સાહેબજીક-ધર્મના બળે જલાવવાની છે. પ્રભુનાં દર્શન, પૂજા તેમનની પ્રસન્નતા મેળવવાનાં સાધન છે. આ તો તમે ઊલટું કહો છો કે મોક્ષે ગયા પછી ધર્મ કરશું, પણ ધર્મ કરશો તો મોક્ષ મળશે ને? મોક્ષમાં તકલીફ, આધિ, વ્યાધિ, ઉપાધિ નથી; માટે ધર્મ કરવો ત્યાં ફાવે, કેમ ખરુંને? અહીંયાં તો ઘણી તક્લીફો છે, તેથી
ધર્મ કરવો ફાવે નહિ. માટે મોક્ષે જઈશું પછી જ ધર્મ કરીશું, કેમ ખરુંને? ૭૭. સભા:- વરખ આંગીમાં વપરાય કે નહિ? સાહેબજીઃ- વરખનો ઉપયોગ આંગીમાં સેંકડો વર્ષોથી થાય છે. તમારે તે કઈ
પ્રતી (પ્રવચનો)
