________________
*
•
પહેલાં ચ૨માવર્ત, પછી અપુનર્બંધક, પછી બોધિબીજ અને પછી પણ ઘણા તબક્કા પસાર કરે ત્યારે સમકિત આવે.
ઋષભદેવપ્રભુના ૧૩ભવ છે. તેઓ બોધિબીજ પામ્યા તે ભવથી તેમના ભવની ગણતરી ગણાય છે અને પછી ચોથા ભવમાં સમકિત પામ્યા છે. પૂ.આ. શ્રી હેમચંદ્રસૂરિજીએ લખ્યું કે, તેઓએ મહાત્માને ઘીનું દાન કર્યું ત્યારે બોધિબીજ પામ્યા છે. પછી દાનના પ્રભાવે મરીને યુગલિક થયા. હવે સમકિતની હાજરીમાં જો આયુષ્ય બંધાય તો વૈમાનિકમાં જાય, પણ તેઓ ગયા નથી. માટે ખાલી તે વખતે બોધિબીજ જ પામ્યા છે અને પછી સમકિત તો ચોથા ભવમાં પામ્યા છે.
જિનાજ્ઞાવિરુદ્ધ કાંઇ પણ છપાયું હોય તો તે સવિ મિચ્છા મિ દુક્કડં.
બધી સંજ્ઞામાં પરિગ્રહસંજ્ઞા એ ભયંકર છે અને તેમાં પણ મિથ્યાત્વ સહચરિત સંજ્ઞા તો મહાભયંકર છે.
અનુભવજ્ઞાન જ નિશ્ચયનયથી મોક્ષનું કારણ છે. જ્યાં સર્વનય છે ત્યાં જ સ્યાદ્વાદ છે. જ્યાં સ્યાદ્વાદ છે ત્યાં સર્વજ્ઞતા છે. જે જિન છે તે સર્વજ્ઞ છે.
વિષયોની તૃપ્તિમાં શાંતિ છે તેમ માનવું તે મિથ્યાત્વ છે, વિષયોના અભાવમાં શાંતિ માનવી તે ખરેખર તત્ત્વબુદ્ધિ છે.
દૂર . · જીવ જેની સાથે બેસશે તેનો વિજય થશે. જીવ જો ધર્મની સાથે બેસે તો સમજવાનું કે મોક્ષ હાથવેંતમાં છે, અને જો કર્મની સાથે બેસશે તો તેનો અંત જ નથી.
હીરા તત્ત્વનો નિર્ણય કરવો તે પણ એક મોટી સાધના છે.
પ્રશ્નોત્તરી (પ્રવચનો)
૧૦૩
