________________
ધર્મમાર્ગે ખર્ચ, તેનો શું મતલબ? પરંતુ હું એમ કહું છું કે કાળું અને ધોળું એ આ કાળની પેદાશ છે. તે એક રાજરમત છે. સરકારને પૈસાની જરૂર પડે એટલે બજેટમાં એક કલમનાંખી દે. સરકાર તરફથી બોન્ડ બહાર પાડે અને કહે જેટલાના ખરીદશો તે બધા પૈસા ધોળા. એટલે એક કલમથી કાળું નાણું ધોળું થઈ ગયું. તમારા પૈસા કાળાને ધોળા બનાવવા અને ધોળાને કાળા બનાવવા, તે એક કલમની જ રમત છે. આવી તો કેટલીયે યોજનાઓ છે. માટે આવ્યાખ્યાનીતિ-અનીતિની કહેવાય નહિ.
હવે શાસ્ત્રની દૃષ્ટિએ અનીતિ કોને કહી છે, તે સમજો. અનીતિ એટલે વૃત્તિ સાંકર્થ. વૃત્તિ એટલે આજીવિકા. તમારા બાપદાદાના કુળ, વંશ, જ્ઞાતિ પ્રમાણે જે ધંધાધાપા હોય, તેના સિવાયનો બીજો ધંધો કરવો એટલે બીજાની આજીવિકા છીનવી લીધી કહેવાય. કોઇનું ખૂન કરવું તે પાપ તેટલું ભયંકર નથી, તેના કરતાં તેની આજીવિકા છીનવી લેવી તે મહાભયંકર પાપ છે. આજીવિકા છીનવી લેવાથી તે રિબાઈને મરશે, સાથે આખું કુટુંબ પણ રિબાઈ રિબાઈને મરશે. આમાં કેટલાયને મારવાનું પાપ લાગશે. માટેબેકારી ફેલાવવી મહાભયંકર પાપ છે. અત્યારે નવા ધંધા કઈ રીતે આવે છે? પાછા તેઓ લખે શું? અમે આટલાને રોજગારી આપીએ છીએ. ૨૫ હજારને રોજગારી આપી, પણ તેની સામે લાખ્ખોની આજીવિકા છીનવી લીધી તેનું શું? ડૉક્ટર, વકીલ કે નોકરીઓ કરવી આ બધું તમારે યોગ્ય ધંધા નથી, માટે અનીતિ છે. પછી ભલે તમે પૂરેપૂરો ઇન્કમટેક્ષ ભરો, છતાં તે અનીતિનું ધન છે. શાસ્ત્રમાં કોણે કયા ધંધા કરવા તેનું બધું જ વર્ણન આપ્યું છે. માટે આવી પરિસ્થિતિમાં દાનનો પ્રવાહ બંધ કરાય નહિ, દુભાતા દિલે ચલાવવું પડે; કારણ અત્યારે સંયોગો જ એવા છે. માટે અમુક અનીતિ તો ન કરવી એ પણ એકાંતે ન કહી શકાય. યોગશાસ્ત્રમાં પૂ.આ. શ્રી હેમચંદ્રસૂરિજીએ લખ્યું છે કે, સૌથી મોટી અનીતિ આ જ છે કે બીજાની આજીવિકા છીનવી લેવી. દેશમાં કરોડો બેકાર છે, જે લોહીનાં આંસુ સારે છે. ભૂતકાળમાં આટલા બેકારો ન હતા. એક મીલ ખોલીને કેટલા બેકાર કર્યા? યંત્રવાદ ખોલ્યો તે મહાભયંકર પાપ છે. એક મોટર આવી તેમાં કેટલાં કુટુંબ બરબાદ થયાં? આ બધાનું પાપ કોને લાગે? લાવનારને જ લાગે. પાછા સામે કહેશો કે વિકાસ કઈ રીતે થાય? અમારે એમ કહેવું છે કે કરોડોને બેકાર કરીને વિકાસ કરવો છે? એક વકીલ મને કહે, “વેપારીઓ લુચ્ચાઈ કરીને પૈસા મેળવી
વધારે દાન કરે અને અમારું તો ટોટલ ાઈટ હોવાના કારણે અમે થોડું દાન ખોતરી (પ્રવચનો)
